تأثیر اندازه دولت بر رابطه بین اقتصاد سایه و نابرابری درآمد در ایران: رویکرد رگرسیون انتقال ملایم (STR)

مطالعه حاضر با استفاده از مدل رگرسیون انتقال ملایم به­ عنوان یکی از مدل‎های تغییر رژیمی، تأثیر اندازه دولت بر رابطه اقتصاد سایه و نابرابری درآمد در ایران را طی دوره  1397-1348 مورد بررسی قرار داده ­است. در این مطالعه، اندازه اقتصاد سایه طی دوره مورد بررسی با استفاده از روش MIMIC محاسبه شده است که نتایج محاسبه شده روند افزایشی آن را طی سال‎های اخیر نشان می ­دهد. نتایج آزمون خطی­ بودن، وجود رابطه غیرخطی بین اقتصاد سایه و نابرابری درآمد را نشان می­دهد. نتایج برآورد مدل LSTR نشان می‏دهد که حد استان‎های متغیر انتقال (اندازه دولت) برابر 67/2 و پارامتر شیب نیز  20/8 برآورد شده ­است. در رژیم اول افزایش اقتصاد سایه، تأثیر مثبت و افزایش تولید ناخالص داخلی حقیقی سرانه، تأثیر منفی بر نابرابری درآمد دارد. در رژیم دوم نیز اقتصاد سایه و تولید ناخالص داخلی حقیقی سرانه تأثیر متفاوت از حالت قبل بر نابرابری درآمد دارند. به عبارت ­دیگر با افزایش اندازه دولت، اقتصاد سایه تأثیر منفی و تولید ناخالص داخلی حقیقی سرانه تأثیر مثبت بر نابرابری درآمد دارند. از نگاهی دیگر هم می­ توان بیان کرد که با توجه به ساختار اقتصاد ایران که ضریب جینی بیشتر با استفاده از درآمدهای قابل رویت به‏ ویژه کارکنان دولت محاسبه می­ شود، بزرگ شدن اندازه دولت، توزیع برابرتر درآمدها را نشان می ­دهد که ممکن است گمراه کننده باشد. طبقه ­بندی JEL: O17, D63, H11