تأثیر انتظار معلم بر پیشرفت تحصیلی دانش آموزان سال اول متوسطه

پژوهش حاضر با هدف بررسی تأثیر انتظارات معلم بر پیشرفت تحصیلی دانش‌آموزان پایۀ اول متوسطه انجام شده است. جامعۀ پژوهش عبارت بود از کلیۀ دانش‌آموزان دختر و پسر سال اول متوسطۀ منطقۀ زیرکوه شهرستان قائن که در سال تحصیلی 87 ‌- 1386 مشغول به تحصیل بودند. به منظور انتخاب نمونۀ آماری پژوهش، دو دبیرستان پسرانه و دو دبیرستان دخترانه از بین یازده دبیرستان منطقۀ زیرکوه قائن به صورت تصادفی انتخاب شدند. سپس، از هر دبیرستان دو کلاس، در مجموع چهار کلاس به صورت تصادفی خوشه‌ای انتخاب شد. بدین ترتیب، مجموع دانش‌آموزان چهار کلاس به تعداد 101 نفر (55 دختر و 46 پسر) حجم نمونۀ آماری این پژوهش را تشکیل داد. با توجه به آزمایشی بودن روش پژوهش، به طور تصادفی، تعداد 46 نفر (21 پسر و 25 دختر) از افراد گروه نمونه در گروه کنترل و 55 نفر (25 پسر و 30 دختر) در گروه آزمایش جایگزین شدند. طی مدت چهار ماه، چهار ساعت در هفته، توسط چهار نفر از معلمانی که خود قبلاً در رابطه با انتظارات معلم از دانش‌آموزان، آموزش‌های لازم را دیده بودند، به گروه آزمایش و آموزش‌های لازم ارائه شد. فرضیه‌های این پژوهش عبارت بودند از: ‌فرضیۀ اصلی: انتظارات مثبت معلم بر یادگیری درس فیزیک مؤثر است و فرضیه‌های فرعی: انتظارات مثبت معلم بر یادگیری دختران در درس فیزیک مؤثر است؛ انتظارات مثبت معلم بر یادگیری پسران در درس فیزیک مؤثر است؛ انتظارات مثبت معلم بر یادگیری دختران و پسران در درس فیزیک اثر متفاوت دارد. داده‌های جمع‌آوری‌شده مورد تجزیه و تحلیل آماری قرار گرفتند. یافته‌ها نشان داد که انتظارات مثبت معلم از دانش‌آموزان می‌تواند پیشرفت تحصیلی آنان را افزایش دهد. این تأثیر در درس فیزیک برای دانش‌آموزان دختر محسوس‌تر بود. از لحاظ جنسیت، تفاوت چشم‌گیری بین دانش‌آموزان دختر و پسر در میزان پیشرفت تحصیلی مشاهده نشد، ولی دانش‌آموزان دختر بیشتر تحت تأثیر انتظارات معلم قرار گرفتند. با توجه به این نتایج می‌توان گفت، با داشتن انتظارات مثبت و انتقال آنان به دانش‌آموزان می‌توان وضعیت تحصیلی‌شان را بهبود بخشید و حتی میزان افت تحصیلی در مدارس را تا حدودی کاهش داد.