تأثیر آنومالی دمایی بر ضخامت منطقه انتقالی گوشته بالایی در شمال غرب زاگرس با استفاده از امواج دورلرز

مطالعه ساختار پوسته و گوشته بالائی برای به دست آوردن مدلی دقیق از ساختار زیرسطحی زمین یکی از اهداف ژئوفیزیکدان‌ها است. در این مطالعه به کمک تحلیل تابع گیرنده P و با استفاده از زمان رسید فاز تبدیلی Ps در ناپیوستگی‌های گوشته بالایی (410 و 660 کیلومتری)، ضخامت منطقه انتقالی گوشته در شمال غرب زاگرس مورد مطالعه قرار گرفت تا وجود احتمالی آنومالی دمایی در منطقه بررسی شود. برای این منظور داده‌های بیش از 1100 زمین‌لرزه دورلرز ثبت شده توسط ایستگاه­های کوتاه دوره و باند پهن شبکه‌های لرزه­نگاری کرمانشاه و خرم­ آباد و ایستگاه باند پهن سنندج از بدو تأسیس تا 2016 میلادی با بزرگای 5/5Mb≥ و در فاصله رومرکزی ˚95 >D>˚30 مورد پردازش قرار گرفت. نتایج حاصل از این پژوهش توسط داده­های ثبت شده در ایستگاه‌های لرزه‌نگاری در شمال غرب زاگرس که فازهای تبدیلی آنها در لایه­های زیرسطحی واقع در منطقه سنندج - سیرجان و ارومیه - دختر قرار گرفتند؛ نشان دادند که مرز ناپیوستگی‌های منطقه انتقالی گوشته (410 و 660 کیلومتری) نسبت به مدل مرجع (IASP91) انحراف نشان می‌دهند. در زمان رسید فازهای تبدیلی از مرز دو ناپیوستگی نسبت به مدل مرجع (IASP91) به ترتیب حدود 1 و 2 ثانیه تقدم در رسید مشاهده شد؛ که اختلاف رسید بدست آمده از فازهای تبدیلی منطقه انتقالی گوشته حدود 23 ثانیه است؛ که این اختلاف نسبت به متوسط جهانی (s24)، 1 ثانیه کمتر است. نبود تأخیر یکسان در رسید می­تواند بیانگر ضخامت کمتر منطقه انتقالی در مکان قرارگیری نقاط تبدیل باشد؛ که احتمالاً ناشی از بی­هنجاری دمایی است که موجب کاهش سرعت‌های لرزه­ای امواج حجمی می­شود. نتایج این تحقیق با آنچه که توسط سازمان انرژی­های نو ایران (سانا) در زون سنندج- سیرجان از نظر مستعد بودن انرژی زمین­گرمایی ارائه شده، همخوانی دارد.