به سوی چارچوب سیاست زبانی ملی

زبان فارسی تنها زبان رسمی کشور ماست و در کنار آن چندین زبان و گویش دیگر نیز وجود دارد که هر یک دارای تعدادی گویشور در نقاط گوناگون کشور است. زبان انگلیسی به‌عنوان زبان جهانی و زبان عربی به‌عنوان زبان مذهبی نیز در برنامه‌های آموزش زبانی ما جایگاهی دارند. برنامه‌ریزی در خصوص کاربرد و آموزش هریک از این زبان‌ها درحوزة برنامه‌های سیاسی دولت قرار دارد و در‌واقع از وظایف هر دولتی است. بدیهی است کاربرد زبان فارسی، به‌عنوان زبان ملی، لزوم توجه به دیگر زبان‌های موجود در کشور را محدود نمی‌نماید و در برنامه‌ریزی سیاست زبانی لازم است شأن و کاربرد دیگر زبان‌ها نیز در کنار زبان فارسی تضمین شود. طی پژوهش‌های مقالة حاضر، بررسی برخی ازمهم‌ترین اسناد دولتی، همچون قانون اساسی، سند چشم‌انداز، اساسنامة سیاست فرهنگی و فرهنگستان زبان، نشان‌داده که در اکثر این اسناد به برنامه‌های زبانی چندان اشاره نشده و سندی مشخص و مخصوص سیاست زبانی، که حاوی قوانین جامع مربوط به کاربرد و آموزش کلیة زبان‌های موجود در ایران باشد، تدوین نشده است. لذا پیشنهاد این مقاله تدوین سیاستی منسجم و سنجیده در خصوص کاربرد و آموزش همة زبان‌ها و گویش‌هایی است که ایرانیان به نوعی با آنها سروکار دارند. در این مقاله، بخش‌های گوناگون چنین سندی پیشنهاد شده است، ضمن اینکه قانون اساسی و سند چشم‌انداز مرجع شاخص‌های لازم برای تدوین این سیاست در نظر گرفته می‌شوند.