بهینه‌‌سازی سبد سهام در بازار بورس تهران با استفاده از تحلیل پوششی داده‌‌ها و الگوریتم جستجوی ارگانیسم‌‌های هم‌‌زیست

امروزه، تشکیل سبد سهام بهینه و مدیریت آن از اصلی‌‌ترین حوزه‌‌های تصمیم‌‌گیری مالی بشمار می‌‌رود. بنابراین، انتخاب سبدی از سهام که بتواند به‌صورت همزمان بالاترین نرخ بازده را برای دارنده آن به ارمغان آورده و همچنین ریسک سرمایه‌‌گذاری را به حداقل میزان ممکن کاهش دهد، به یکی از دغدغه‌‌های اصلی فعالان اقتصادی مبدل گردیده است. لیکن در انتخاب سبد سهام بهینه، صرفاً این دو عامل تعیین‌‌کننده نبوده و متناسب با محیط اقتصادی می‌‌تواند عوامل مختلفی بر این فرآیند تأثیرگذار باشد که می‌‌بایست شناسایی و به‌کار گرفته شوند.لذا این امر، استفاده از رویکردهای تصمیم‌‌گیری چنـدمعیاره را اجتناب‌ناپذیر نموده است. از سوی دیگر، هنگامی‌که شرایط و محدودیت‌های دنیای واقعی نظیر محدودیت سرمایه‌‌گذاری در هریک از سهم‌‌ها و نیز محدودیت کاردینالیتی درنظر گرفته می‌‌شـوند، مسئله بهینـه‌سـازی سبد سهام به‌راحتی و با استفاده از شیوه‌‌های معمول ریاضی قابل‌‌حل نیست؛ به‌ویژه آنکه تعداد زیادی از دارایی‌‌ها در فرآیند بررسی و تشکیل سبد سهام درنظرگرفته شوند. ازاین‌رو با توجه به مطالب بیان‌شده، هـدف اصـلی پـژوهش حاضـر حـل مسئله بهینه‌‌سازی سبد سهام با تلفیق روش‌‌های تحلیل پوششی داده‌‌ها و الگوریتم جستجوی ارگانیسم‌‌های هم‌‌زیست است. در انتها نیز روش و مدل مورداستفاده در این پژوهش بـا داده‌‌هـای واقعـی آزمون شده و نتایج آن مورد تجزیه‌وتحلیل قرار گرفته است. نتایج این پژوهش نشان می‌‌دهد، رویکرد ارائه‌شده در بهینه‌سازی سبد سهام موفق عمل نموده و توانسته است به نحو مطلوبی پاسخگوی محدودیت‌‌ها و متغیرهای تأثیرگذار بازار باشد.