بهینه‌سازی سبد سهام با استفاده از الگوریتم رقابت استعماری (ICA) و الگوریتم ازدحام ذرات (PSO) تحت معیار ریسک ارزش در معرض خطر مشروط (CVaR)

انتخاب سبد سهام یک مبحث ویژه در حوزه‌ی سرمایه‌گذاری است. با توجه به گستردگی انتخاب‌ها در بازار سهام یکی از دغدغه‌های مهم مجموعه‌های سرمایه‌گذاری تخصیص بهینه‌ی دارایی‌هاست. ازاین‌رو اغلب این مجموعه‌ها از مدل‌های انتخاب سبد استفاده می‌کنند. ارزش در معرض خطر مشروط که یکی از مدل‌های انتخاب سبد است از برنامه‌ریزی درجه دوم تبعیت می‌کند. با توجه به اینکه برنامه‌ریزی درجه دوم نیازمند محاسبات وسیعی است، استفاده از الگوریتم‌های فرا ابتکاری در حل این مسائل سرعت و دقت محاسبات را افزایش می‌دهند. هدف این پژوهش حداقل سازی ارزش در معرض خطر مشروط با استفاده از دو الگوریتم رقابت استعماری و ازدحام ذرات است. ازاین‌رو با استفاده از داده‌های ۸۰۰ روز از ۱۲ شرکت پذیرفته‌شده در بورس اوراق بهادار تهران در بازه زمانی 5/2/92 تا 28/1/98 به تشکیل سبد پرداخته شد و وزن مربوط به هر سهم در سبد بهینه و میزان ریسک و بازدهی سبدها با استفاده از نرم‌افزار MATLAB2018 محاسبه شد. سپس با استفاده از امکانات نرم-افزار SPSS به آزمون میانگین تفاوت بین ریسک و بازدهی دو الگوریتم پرداخته شد. نتایج نشان داد که ریسک و بازدهی دو الگوریتم ازنظر آماری تفاوت معناداری ندارند، اما الگوریتم رقابت استعماری در زمان کوتاه‌تری به جواب بهینه می‌رسد.