بهینه‌سازی روش DRASTIC با استفاده از هوش مصنوعی برای ارزیابی آسیب‌پذیری آبخوان‏ چند‏گانۀ دشت ورزقان

نویسندگان

  • زهرا صدقی دانشجوی کارشناسی ارشد هیدروژئولوژی، دانشکدۀ علوم طبیعی، دانشگاه تبریز
چکیده مقاله:

با توجه به افزایش جمعیت و توسعۀ فعالیت‏های کشاورزی و معدنی در دشت ورزقان که سبب افزایش مقادیر نیترات تا پنج برابر استاندارد سازمان بهداشت جهانی (WHO) شده، ارزیابی آسیب‏پذیری و حفاظت از منابع آب زیرزمینی در این منطقه اهمیت زیادی دارد. در این پژوهش، آسیب‏پذیری آبخوان چندگانۀ دشت ورزقان در برابر آلودگی به کمک روش DRASTIC در محیط ArcGIS بررسی شده و بهینه‏سازی روش DRASTIC با استفاده از مدل ANN صورت گرفته است. برای اجرای روش DRASTIC از پارامترهای مؤثر در ارزیابی آسیب‏پذیری سفرۀ آب زیرزمینی شامل عمق سطح ایستابی، تغذیۀ خالص، جنس محیط آبخوان، نوع خاک، شیب توپوگرافی، مواد تشکیل‌دهندۀ ناحیۀ غیراشباع و هدایت هیدرولیکی استفاده شده که به‌صورت هفت لایۀ جداگانه برای آبخوان آزاد و تحت فشار تهیه و بعد از رتبه‌دهی و وزن‌دهی و تلفیق این هفت لایه شاخص DRASTIC محاسبه شد که براساس نتایج به‌دست‌آمده شاخص DRASTIC برای آبخوان آزاد 92- 164 و برای آبخوان تحت فشار 48-93 برآورد شد. به‌منظور بهینه‌سازی روش DRASTIC، از مدل شبکۀ عصبی مصنوعی استفاده و به این منظور داده‌های ورودی )پارامترهای (DRASTIC و خروجی (شاخص آسیب‏پذیری) و مقادیر نیترات مربوط به آن به دو دستۀ آموزش و آزمایش تقسیم شد و پس از آموزش مدل، با استفاده از مقادیر نیترات نتایج مدل در مرحلۀ آزمایش ارزیابی شد. نتایج نشان داد مدل شبکۀ عصبی مصنوعی به‌کار گرفته‌شده، قابلیت بهبود نتایج روش  DRASTICاولیه را دارد. برای صحت‏سنجی نتایج روش کلاسیک و مدل هوش مصنوعی استفاده‌شده در این پژوهش، از داده‏های غلظت نیترات و ضریب همبستگی آن با شاخص آسیب‏پذیری در منطقه استفاده شد. مدل ANN با داشتن ضریب تعیین (R2) و شاخص همبستگی (CI) بیشتر نسبت به روش DRASTIC و همچنین توانایی ارزیابی یکپارچۀ آبخوان چندگانه و حذف خطای نظر کارشناسی اعمال‌شده در روش کلاسیک، روش بهتری برای ارزیابی آسیب‏پذیری آبخوان چندگانۀ دشت ورزقان است.

برای دانلود باید عضویت طلایی داشته باشید

برای دانلود متن کامل این مقاله و بیش از 32 میلیون مقاله دیگر ابتدا ثبت نام کنید

اگر عضو سایت هستید لطفا وارد حساب کاربری خود شوید

منابع مشابه

ارزیابی آسیب پذیری آبخوان دشت بستان آباد با استفاده از روش DRASTIC و SINTACS

دشت بستان­ آباد یکی از دشت­ های استان آذربایجان شرقی می­باشد که در شمال غرب ایران واقع شده است. در این دشت، آب زیرزمینی بخش مهمی از مصارف آب شرب و کشاورزی را تأمین می­نماید و به همین دلیل حفاظت از این منابع در برابر عوامل آلاینده امری مهم تلقی می­گردد. بدین منظور جهت ارزیابی آسیب­پذیری آبخوان در برابر عوامل آلاینده از دو روش وزن­دهی DRASTIC و SINTACS در محیط نرم­افزار GIS استفاده شد. در این راس...

متن کامل

ارزیابی آسیب پذیری آبخوان دشت میمه اصفهان با استفاده از روشهای تطبیقی DRASTIC، GODS و AVI

این تحقیق با هدف پهنه‌بندی آسیب پذیری آبخوان میمه با استفاده از روشهایDRASTIC، GODS و AVI و مقایسة پهنه‌بندی‌ها در سه روش مذکور انجام شده است. روش DRASTIC از ترکیب هفت مشخصه هیدروژئولوژیک قابل انداره‌گیری و مؤثر در انتقال آلودگی به آبهای زیرزمینی تشکیل شده است. روش GODS، از ترکیب چهار مشخصه و روش AVI نیز دارای دو مشخصه است. نتایج حاصل از روش DRASTIC که تقریباً کاملترین شاخص برای ارزیابی نیروی آس...

متن کامل

ارزیابی آسیب‌پذیری ذاتی آبخوان دشت اردبیل با استفاده از روش‌های DRASTIC، SINTACS و SI

افزایش جمعیت، توسعه کشاورزی و صنایع باعث افزایش شدید در مصرف منابع آب و به­تبع آن کاهش کمی و کیفی منابع آب زیرزمینی شده است. افت گسترده در سطح تراز منابع آب زیرزمینی شیرین و نفوذ آب­های سطحی و بارش­ها به این منابع، جریانات سطحی را با کاهش دراماتیک مواجه کرده و در اکثر مناطق ایران آب زیرزمینی مهم­ترین منبع تأمین­کننده آب کشاورزی، شرب و صنعت گردیده است. از این­رو اهمیت مدیریت، حفاظت و جلوگیری از ...

متن کامل

ارزیابی آسیب‌پذیری آبخوان دشت خوی با استفاده از روش ترکیبی

توسعه کشاورزی و صنعت موجب افزایش شدید مصرف آب و به دنبال آن کاهش کمی، کیفی منابع آب زیرزمینی شده است. یکی از راهکارهای مناسب برای جلوگیری از آلودگی منابع آب‌های زیرزمینی شناسایی مناطق آسیب‌پذیر آبخوان‌ها است. در این پژوهش به منظور ارزیابی آسیب‌پذیری آبخوان دشت خوی از روش‌های DRASTIC، SINTACSو روش‌ ترکیبی(DSM) که حاصل ترکیب این دو روش است، استفاده شده‌است. روش‌های DRASTIC و SINTACS از پارامترهای...

متن کامل

منابع من

با ذخیره ی این منبع در منابع من، دسترسی به آن را برای استفاده های بعدی آسان تر کنید

ذخیره در منابع من قبلا به منابع من ذحیره شده

{@ msg_add @}


عنوان ژورنال

دوره 4  شماره 4

صفحات  1089- 1103

تاریخ انتشار 2017-12-22

با دنبال کردن یک ژورنال هنگامی که شماره جدید این ژورنال منتشر می شود به شما از طریق ایمیل اطلاع داده می شود.

میزبانی شده توسط پلتفرم ابری doprax.com

copyright © 2015-2023