بررسی کلیشه‌های جنسیتی در آثار داستانی جلال آل‌احمد

نویسندگان

  • سیمین کاظمی . پزشک و دانشجوی دکتری جامعه‌شناسی دانشکدۀ علوم اجتماعی دانشگاه مازندران
چکیده مقاله:

با تحولات اجتماعیِ صورت‌گرفته در جوامع بشری، اساس تفکر مردسالارانه مورد تردید و پرسش قرار گرفته و وضعیت زنان دستخوش تحولات اساسی شده است. از تحولات صورت‌گرفته در وضعیت زنان حضور آن‌ها در صحنه‌های گوناگون اجتماعی و به‌عهده گرفتن نقش‌هایی فراتر از نقش‌های فیزیکی است که جامعۀ کهن در قرون و اعصار گذشته به آن‌ها تحمیل کرده و در صدد تداوم آن است. اما به رغم تغییرات آشکاری که با تلاش زنان در این زمینه صورت گرفته است، تفکر مردسالار هنوز در مقابل تغییر جامعه به سوی برابری جنسیتی مقاومت می‌کند و در بسیاری از عرصه‌ها، همچون عرصۀ فرهنگ، نمی‌خواهد به واقعیت‌های جدید تن در‌دهد. در ادبیات داستانی معاصر ردپای تفکرات مردسالارانه و نگاه برتری‌جویانة مردان به زنان دیده می‌شود. در بعضی از آثار داستانی، خصوصیات زنان و نقش‌های آن‌ها از کلیشه‌‌‌ها و تصورات قالبی متابعت می‌کند که با واقعیت زندگی زنان متفاوت است. ادبیات داستانی با نقش مهم و انکارناپذیری که در انتقال فرهنگ و جامعه‌پذیری در هر جامعه‌ای دارد، در صورتی که حامل کلیشه‌های جنسیتی باشد، می‌تواند به بازتولید و استمرار تفکری منجر شود که زنان را جنس دوم و موجودی صرفاً جنسی می‌بیند و خواهان به‌انقیاد کشاندن آن‌ها در سطوح متفاوت حیات فردی و اجتماعی است. این تحقیق به آثار یکی از نویسندگان معروف و تأثیرگذار ایران ـ جلال آل‌احمد ـ از منظر مسئلۀ زنان و کلیشه‌های جنسیتی می‌پردازد.  

برای دانلود باید عضویت طلایی داشته باشید

برای دانلود متن کامل این مقاله و بیش از 32 میلیون مقاله دیگر ابتدا ثبت نام کنید

اگر عضو سایت هستید لطفا وارد حساب کاربری خود شوید

منابع مشابه

بررسی کلیشه های جنسیتی در آثار داستانی جلال آل احمد

با تحولات اجتماعیِ صورت گرفته در جوامع بشری، اساس تفکر مردسالارانه مورد تردید و پرسش قرار گرفته و وضعیت زنان دستخوش تحولات اساسی شده است. از تحولات صورت گرفته در وضعیت زنان حضور آن ها در صحنه های گوناگون اجتماعی و به عهده گرفتن نقش هایی فراتر از نقش های فیزیکی است که جامعۀ کهن در قرون و اعصار گذشته به آن ها تحمیل کرده و در صدد تداوم آن است. اما به رغم تغییرات آشکاری که با تلاش زنان در این زمینه ...

متن کامل

 آشنایی‏زدایی زبانی در آثار داستانی جلال آل‏احمد

فرمالیست‏ها کارکرد ادبیات را آشنایی‏زدایی از ادراک معمول و روزمرۀ ما نسبت به محیط اطراف می‏دانستند. طبق این نظریه‏‏، متن ادبی حاصل شگردهای آشنایی‏زداینده در سطوح مختلف صورت، معنا و ژانر‏های ادبی است. ساختارگرایان با بسط این مطلب، نقش ادبی را به عنوان یکی از نقش‏های زبانی مطرح نمودند که با آشنایی‏زدایی در زبان شکل می‏گیرد؛ لذا انواع آشنایی‏زدایی و برجسته‏سازی در زبان را بیان کردند. با بررسی زبان...

متن کامل

جامعه شناسی ادبی در آثار داستانی جلال آل احمد

یکی از موضوعاتی که در قرون اخیر در بررسی محتوای آثار به چشم می خورد دیدگاه جامعه شناسی است، موضوعی که قبل از آن با اینکه در شکل گیری ادبیات هر ملتی تأثیر به سزایی به صورت مستقیم و غیر مستقیم داشته، اما کمرنگ یا نادیده انگاشته شده است، در این روش سعی می شود (مسائل اجتماعی که در آثار ادبی تأثیرگذار بوده) مورد نقد و بررسی قرار گیرد. جلال آل احمد یکی از نویسندگان دهه ی چهل ایران، با توجه به اینکه...

15 صفحه اول

بررسی کلیشه های جنسیتی در ادبیات داستانی معاصر، مورد مطالعه: جلال آل احمد

چکیده: این تحقیق با هدف بررسی کلیشه های جنسیتی در ادبیات داستانی معاصر(مورد مطالعه: جلال آل احمد) انجام شده است. چهارچوب نظری تحقیق، تلفیقی از نقداجتماعی، جامعه شناسی دیالکتیکی ادبیات گلدمن ، نظریه فمینیستی و نقد ادبی فمینیستی است. در این تلفیق عناصر مفهومی همچون جهان نگری و آگاهی ممکن از گلدمن و ایدئولوژی مردسالار و طبق? اجتماعی زنان از نظریه فمینیستی وام گرفته شده اند. روش تحقیق، تحلیل محتوا...

شخصیت پردازی کودکان در آثار داستانی جلال آل احمد

این پایان نامه پس از بحث مقدماتی و نیز طرح مباحثی در مبانی نظری تحقیق چون تاریخچه، تعاریف و نظریه های شخصیت و شیوه های شخصیت پردازی، به گونه شناسی شخصیت های کودک در پاره ای از داستان های کوتاه و بلند جلال آل احمد پرداخته و شیوه های شخصیت پردازی کودکان را در این داستان ها مورد بررسی قرار داده است و نقش سایر عناصر داستانی (طرح، درون مایه، زاویه دید، صحنه، فضا و زبان) در ارتباط با شخصیت پردازی این...

15 صفحه اول

بازنمایی کلیشه‌های جنسیتی در رسانه: مطالعه ادبیات داستانی آل‌احمد

مرد یا زن بودن، تصورات و پیش‌فرض‌هایی را به دنبال دارد که در فرهنگ هر جامعه‌ای تا حدودی متفاوت است. این تصورات، کلیشه‌های جنسیتی نامیده می‌شود که کمابیش در هر جامعه‌ای وجود دارد. بر اساس کلیشه‌های جنسیتی، زنان و مردان در جامعه دارای ویژگی‌های خاص، رفتار خاص و حالات روانی خاص هستند و قابلیت انجام وظایف و کارهایی را دارند که به صورت معمول با یکدیگر متفاوتند. کلیشه‌ها در درون فرهنگ جوامع و به همرا...

متن کامل

منابع من

با ذخیره ی این منبع در منابع من، دسترسی به آن را برای استفاده های بعدی آسان تر کنید

ذخیره در منابع من قبلا به منابع من ذحیره شده

{@ msg_add @}


عنوان ژورنال

دوره 6  شماره 1

صفحات  43- 63

تاریخ انتشار 2014-03-21

با دنبال کردن یک ژورنال هنگامی که شماره جدید این ژورنال منتشر می شود به شما از طریق ایمیل اطلاع داده می شود.

میزبانی شده توسط پلتفرم ابری doprax.com

copyright © 2015-2023