بررسی پتانسیل مرتع برای زنبورداری با استفاده از روش تحلیل سلسله مراتبی (AHP)

در سال­های اخیر استفادۀ چندمنظوره از مراتع به عنوان یکی از راه حل­های اصلی در کاهش فشار ناشی از چرای دام و در عین حال افزایش رفاه و درآمد سرانۀ بهره­برداران و رسیدن به توسعه و مدیریت پایدار مطرح شده است. زنبورداری در مراتع راهکاری سودآور و به عنوان یکی از جنبه­های استفاده چندمنظوره در حوزه بالاطالقان و در سامان­های عرفی ناریان، دیزان و مهران هدف این مطالعه قرار گرفت. در این مطالعه تلاش گردید تا در تعیین شایستگی زنبورداری علاوه بر مسائل بوم­شناختی به مسائل اجتماعی نیز پرداخته شود. جهت تعیین شایستگی این سامان­های عرفی چهار معیار پوشش گیاهی، عوامل محیطی، عوامل فیزیکی و مسائل اجتماعی در نظر گرفته شد که این معیارها به طور کلی چهارده شاخص را شامل می­شوند، لذا به علت پیچیدگی مسأله از روش تصمیم­گیری چندمعیاره (AHP) استفاده شده است. سلسله مراتب تصمیم­گیری در چهار سطح هدف، معیارها، شاخص­ها و گزینه­ها تشکیل شد. یکی از معیارها کیفی بود که جهت دستیابی به نتایج منطقی در مورد معیار کیفی (مسائل اجتماعی) از همکاری متخصصین استفاده شد. نتایج حاصل از قضاوت متخصصین، معیار  مسائل اجتماعی را نسبت به سایر معیارها در اولویت نشان داد. همچنین نتایج حاکی از آن است که در روش تحلیل سلسله مراتبی سامان­های عرفی ناریان، دیزان و مهران در اولویت اول تا سوم شایستگی قرار گرفته است. به طور کلی جهت دستیابی به کاربری زنبورداری در مراتع علاوه بر تقویت بخش فنی می­بایست میان نهادهای دولتی و غیردولتی و بهره­برداران هماهنگی ایجاد شود.