بررسی پایداری بوم شناختی کشت پنبه و تحلیل عوامل موثر بر آن در شمال استان گلستان

این پژوهش به منظور تحلیل پایداری بوم‌شناختی کشت پنبه و عوامل موثر بر آن در روستاهای شهرستان‌های علی آباد کتول و آق‌قلا از استان گلستان در سال زراعی 94 و 93 انجام شد. جامعه آماری، کشاورزان پنبه‌کار این دو شهرستان بود و 100 کشاورز به صورت تصادفی در طی این دو سال انتخاب شده و از طریق مصاحبه چهره به چهره با زارعین پنبه‌کار اطلاعات مربوط به ویژگی‌های فردی و حرفه‌ای و بوم‌شناختی مزارع جمع‌آوری شد. نتایج نشان داد که 10 درصد مزارع از نظر وضعیت پایداری در گروه ناپایدار و 41 درصد نیز در گروه نسبتا ناپایدار قرار داشتند این در حالی است که تنها 3 درصد از مزارع مورد مطالعه وضعیت پایدار و 46 درصد نیز نسبتا پایدار بودند، بنابراین در مجموع بر اساس نتایج به دست آمده، وضعیت پایداری مزارع پنبه مورد بررسی، متوسط به پایین برآورد ‌گردید. به منظور تحلیل بیشتر، از تحلیل عاملی و رگرسیون گام به گام استفاده شد. نتایج نشان داد که 14 متغیر بر روی 4 عامل، بار دارند و در کل 58 درصد از واریانس کل را تبیین کرده‌اند. نتایج رگرسیون گام به گام نشان داد که متغیر سابقه کشت از بقیه متغیرها بر پایداری کشت تأثیرگذارتر است. بعد از آن متغیرهای میزان کود آلی مصرفی، تعداد وجین و عملکرد بیشترین سهم را دارند. متغیرهای تعداد آبیاری، مقدار سم مصرفی، سطح سواد و مدیریت نادرست بقایا نیز تاثیر منفی بر پایداری این محصول داشت.