بررسی و نقد نظریه‌های تعریف حق در حقوق اسلامی

نویسندگان

  • سعیده باقری اصل دانشجوی دکتری گروه حقوق خصوصی، واحد تبریز، دانشگاه آزاد اسلامی، تبریز، ایران
چکیده مقاله:

فقیهان نظریه‌های متعدد و مختلفی را در تعریف حق ارائه داده‌اند. نحوة تعریف فقیهان از حق و نیز ارائة نظریه‌های خاص از سوی آنان در مورد حق، از آن جنبه اهمیت دارد که بسیاری از مسائل حقوق اسلامی و حقوق موضوعه، بر محور این نهاد فقهی و حقوقی پایه‌گذاری شده است، به‌طوری‌ که هر نظریه‌ای در بخشی از مسائل حقوق اسلامی و نیز حقوق موضوعه تأثیرگذار است. با این وصف، متأسفانه به نظریه‌های تعریف حق، توجه چندانی نشده و در نتیجه مورد بررسی و ارزیابی محققان فقه و حقوق قرار نگرفته است، به‌طوری‌ که می‌توان گفت: خلأ علمی جدی در این زمینه مشاهده می‌شود. در تحقیق حاضر در صدد این کار برآمده‌ایم و سعی خواهد شد آن را با روش تحلیل عقلانی و استنباط از قواعد حاکم بر حقوق اسلام و ایران و نیز ادلة موجود با ابزار استنادی و کتابخانه‌ای تحصیل و ارائه کنیم و این مهم‌ترین یافتة تحقیق محسوب می‌شود.

برای دانلود باید عضویت طلایی داشته باشید

برای دانلود متن کامل این مقاله و بیش از 32 میلیون مقاله دیگر ابتدا ثبت نام کنید

اگر عضو سایت هستید لطفا وارد حساب کاربری خود شوید

منابع مشابه

بررسی و نقد نظریه های تعریف ملک در حقوق اسلامی

فقیهان، نظریه های گوناگونی را در تعریف مِلک ارایه داده اند. تعدد این نظریه ها، مفهوم فقهی ملک را با ابهام دچار ساخته است؛ زیرا که، همه ی این نظریه ها به علت تعارضشان با یکدیگر، نمی توانند با حقوق اسلامی انطباق داشته باشند و ترجیح یکی و کنار گذاشتن سایر نظریه ها، به دلیل نیاز دارد؛ در حالی که فقیهان، دلایل فقهی کافی را برای اثبات و انطباق نظریه ی خود با حقوق اسلامی، ارایه نداده اند. متأسفانه، تحق...

متن کامل

مبانی فلسفی اسقاط حق در فقه اسلامی و حقوق غرب

موضوع اسقاط حق در اغلب رشته‌های حقوقی مطرح شده است. برای ارزیابی و قضاوت در زمینۀ صحت یا بطلان این عمل حقوقی، معیارهای مختلفی از قبیل خودمختاری، کارایی (فایده) و مصلحت پیشنهاد شده‌اند. ریشۀ این معیارها را باید در گفتمان «فلسفۀ حق» جست‌وجو کرد. بنابراین، پرداختن به مبانی فلسفی اسقاط حق یک ضرورت است. در این مقاله با مرور ایده‌های مطرح‌شده در خصوص حق در فقه اسلامی از یک‌سو و نظریات ارائه‌شده توسط ...

متن کامل

بررسی تطبیقی نسبت حق تعیین سرنوشت و حقوق اقلیت‌ها در حقوق بین‌الملل و نظام جمهوری اسلامی ایران

امروزه حق تعیین سرنوشت ملت‌ها به‌منزلۀ یک قاعدۀ آمرۀ بین‌المللی و به تعبیری تعهدی عام‌الشمول شناسایی شده است که کشور‌ها نسبت به این تعهد، در قبال جامعۀ بین‌المللی متعهد و مسئول‌اند. این حق تمام جنبه‌های سیاسی، اقتصادی، اجتماعی، فرهنگی و ... را شامل می‌شود و دارای دو بعد داخلی و خارجی است. در بعد داخلی علاوه بر عموم شهروندان، حق مزبور، اقلیت‌های موجود در داخل مرز‌های کشور را نیز حمایت می‌کند و ش...

متن کامل

تکلیف بر رعایت حق بر آموزش در حقوق اسلامی و مقررات حقوق بشر

حق آموزش از حقوق اولیه بشری است که فارغ از زمان و مکان و مسائلی از قبیل جنسیت، زبان، نژاد، دین و قومیت می بایست در مورد تمام اشخاصی که متولد می شوند و تا زمانی که می میرند ادامه یابد. در حقوق اسلام؛ حق بر آموزش مورد تاکید قرآن، روایات و احادیث ائمه اطهار مورد است و با تعهدات دولتها در زمینه حمایت از آموزش و تداوم آن که موجبات تعالی و رشد جامعه است با مقررات حقوق بشری در خصوص تکلیف بر آموزش همگا...

متن کامل

منطق تعریف در بوته نقد و داوری

این مقاله به مبحث تعریف در نظام منطق سنتی می‌پردازد و تلاش می‌کند با بیان انتقادهای وارد بر این نظام و طبقه‌بندی و تحلیل آنها نقاط ضعف و ناکارآمدی مبحث تعریف را نشان دهد و بر آن است که بخش تعریف در منطق سنتی فی الجمله مبحثی بی‌ثمر است که نه به کار تحصیل تعاریف جدید می‌آید و نه می‌تواند تعاریف دانشمندان را در علوم مختلف در خود جای داده و تحلیل و بررسی کند. پس از نقد این نظام تلاش کرده‌ایم شیوه‌ا...

متن کامل

منابع من

با ذخیره ی این منبع در منابع من، دسترسی به آن را برای استفاده های بعدی آسان تر کنید

ذخیره در منابع من قبلا به منابع من ذحیره شده

{@ msg_add @}


عنوان ژورنال

دوره 13  شماره 4

صفحات  705- 733

تاریخ انتشار 2017-12-22

با دنبال کردن یک ژورنال هنگامی که شماره جدید این ژورنال منتشر می شود به شما از طریق ایمیل اطلاع داده می شود.

میزبانی شده توسط پلتفرم ابری doprax.com

copyright © 2015-2023