بررسی و نقد دیدگاه فخر رازی و ملاصدرا در خصوص ماهیت خدا
نویسنده
چکیده مقاله:
شناخت واجبالوجود، جزو مسائل اساسی در الهیات باالمعنی الاخص است، به طوری که در زمرة مهمترین اهداف فلسفه است و سعادت بزرگ فلسفه بهشمار آمده است. این مطلب تحت عنوان «الحق ماهیته انیته» بیان میکند که حقتعالی، واجبالوجود، انیت محض و محقق محض است (انیت یعنی وجود و تحقق). یعنی ذات او حتی در ذهن هم قابل تحلیل به تحقیق موجودِ وجود نیست بلکه او تحقق وجود محض است. دربارة این مسئله دو دیدگاه عمده وجود دارد: دیدگاه اول، فخر رازی که معتقد است واجبالوجود ماهیت دارد و عروض وجودش بر ماهیت او، عروض خارجی است؛ دیدگاه دوم، پاسخ ملاصدرا که معتقد است واجبالوجود ماهیت بالمعنی الاخص ندارد. طرفداران هر کدام از این دو دیدگاه، به دلایلی تمسک جستهاند با این حال دلایل فخر رازی برای اثبات ماهیتداری واجبالوجود و نیز غالب دلایل فلاسفه برای اثبات ماهیتنداشتن واجبالوجود تمام نیست؛ از این رو لازم است دو تفسیر ماهیت بالمعنی الاخص تفصیل داده شوند؛ به این صورت که ماهیت باالمعنی الاخص با تفسیر حد وجود، برای واجبالوجود ثابت نیست، لکن با تفسیر حکایت وجود، برای واجبالوجود ثابت است. آنچه در این نوشتار میآید تبیین و تحلیل این مسئله از دیدگاه فخر رازی و نیز دیدگاه ملاصدرا و فلاسفه، همراه بررسی دلایل هر کدام است.
منابع مشابه
بررسی تطبیقی بداء از دیدگاه ملاصدرا و فخر رازی
بداء آموزهای مهم در مذهب شیعه امامیه بهشمار میرود. ملاصدرا در مورد بداء معتقد است که هرگاه نفس نبی یا ولی خدا به عالم ملکوت یا نفوس مدبره عالم متصل شود و آنچه را خداوند بر صحیفه قلب آنها نگاشته است ببیند و به مردم خبر دهد سخن او حق و صدق است. و ممکن است بار دیگر به آن نفوس متصل شود و چیزی غیر از آنچه قبلاً دیده و اسباب طبیعی اقتضای آن را داشته است ببیند. در این صورت اگر آنچه بار اول دیده با آ...
متن کاملنقد و بررسی وجود ذهنی از دیدگاه فخر رازی
ماهیت و واقعنمایی وجود ذهنی یکی از مهمترین مباحث فلسفی و معرفتشناختی بهشمار میآید که رویکردهای مختلفی در این مقوله رقم خورده است. در این میان، برخی قول به شبح و عدهای، قول به تطابق را پذیرفتهاند و کسانی که دو دیدگاه را برنمیتابند، رابطه اضافه بین عالم و معلوم را برتافتهاند. فخرالدین رازی از آن دستهای است که قول اضافه را اختیار کرده و در کتابهای مختلف خود بهگونهای مضطرب، نظر خو...
متن کاملحدس از نگاه فخر رازی و ملاصدرا
منطقدانان معتقدند در نوعی از استنتاج، مقدمات لازم برای رسیدن به نتیجه و مطلوب ذکر نشده است؛ ولی در عین حال استنتاج مذکور به کمک حدس که نوعی استعداد براى دریافت بیدرنگ حد وسطاست، انجام میشود. البته مسئله حدس غیر از کارکرد منطقی در مباحث الهیات نیز مطرح شده است؛ بهاینترتیب که حدس در تبیین نوعی ادراک انسانی که از مرتبه ویژهای نیز برخوردار است، مورد استفاده قرار میگیرد...
متن کاملنقد و بررسی وجود ذهنی از دیدگاه فخر رازی
ماهیت و واقع نمایی وجود ذهنی یکی از مهمترین مباحث فلسفی و معرفت شناختی بهشمار میآید که رویکردهای مختلفی در این مقوله رقم خورده است. در این میان، برخی قول به شبح و عدهای، قول به تطابق را پذیرفتهاند و کسانی که دو دیدگاه را بر نمیتابند، رابطه اضافه بین عالم و معلوم را برتافتهاند. فخرالدین رازی از آن دستهای است که قول اضافه را اختیار کرده و در کتابهای مختلف خود به گونهای مضطرب، نظر خود ...
متن کاملمنابع من
با ذخیره ی این منبع در منابع من، دسترسی به آن را برای استفاده های بعدی آسان تر کنید
ذخیره در منابع من قبلا به منابع من ذحیره شده{@ msg_add @}
عنوان ژورنال
دوره 6 شماره 2
صفحات 59- 73
تاریخ انتشار 2015-07-21
با دنبال کردن یک ژورنال هنگامی که شماره جدید این ژورنال منتشر می شود به شما از طریق ایمیل اطلاع داده می شود.
کلمات کلیدی
میزبانی شده توسط پلتفرم ابری doprax.com
copyright © 2015-2023