بررسی و تحلیل گفتگوهای سورۀیوسف(ع) در قرآن براساس نظریۀ گرایس
نویسنده
چکیده مقاله:
کاربردشناسی زبان، یکی از دانش‌های بین‌رشته‌ای است که هدف آن، تأمل و دقت در سازوکار رابطۀ ساختار و عناصر سازندۀیک متن برای درک بهتر چگونگی روند تکوین معنی و معانی نهفته در آن است. مکالمه و گفت‌وگو یکی از عناصر سازندۀ هر متن روایی است که در ایجاد و انتقال معنی متن نقش محوری دارد؛ ازاین‌رو در این پژوهش مکالمه‌های روایتیوسف(ع) در قرآن براساس نظریۀ قواعد مکالمۀ گرایس به روش توصیفی‌تحلیلی بررسی شده است تا به این پرسش‌ها پاسخ داده شود که در این روایت نحوۀ کاربرد و تخطی از اصول تعاون چگونه بوده است و اینکه این تخطی‌ها چه تأثیری در شکل‌گیری معنای این روایت دارند. نتایج حاصل از پژوهش نشان می‌دهد در 84 آیۀ متضمن عنصر گفتگو در این روایت، 71 نمونه نقض و تخطی از قواعد مکالمه ازسوییکیا هر دو طرف مکالمه دیده میشود. بیشترین تخطی در اصل کمیت با 34 نمونه و سپس در اصول کیفیت با 17 نمونه، ارتباط و شیوه با 8 نمونه است. همچنین مشخص شد بخش اعظم بار معنایی این روایت و تصویر ذهنی حاصل از شخصیت‌های اصلی آن در نظر خواننده وابسته به تکرار عامدانۀ نقض قواعد مکالمه با انگیزه‌های خاص در حینگفتگوها است.
منابع مشابه
گفتگوهای پدر و فرزند در قرآن از منظر رتوریک
اسلوب گفتگو در قرآن، یکی از بارزترین شیوه‌های بیان و روشی حکیمانه برای برقراری ارتباط و دعوت به اسلام و تبلیغ آن است. هر گفتگو به عنوان یک ترکیب زبانی، دارای ویژگی‌ها و اسرار بلاغی، لغوی و اسلوبی است که نیاز به واکاوی دارد. یکی از مصادیق گفتگوها، گفتگوی پدر و فرزند است. زیبایی‌های ادبی و بلاغی آنها به گونه‌ای است که هم واجد آثار تربیتی سازنده است و هم ایده و الگوی ادبی- بلاغی ارزنده‌ای دارد. هد...
متن کاملتحلیل و واکاوی نظریۀ نظم عبدالقاهر جرجانی در غزلی از حافظ (با تکیه بر نظریات هلیدی و گرایس)
عبدالقاهر جرجانی از بلاغیون معروف ایرانی است که براساس نظریه‌اش، برتری یا ارزش حقیقی یک اثر ادبی را برخاسته از «نظم» موجود در آن می‌‌داند. نظم از دید او، کل ساختار یک متن را در بر می‌گیرد و سبب ایجاد انسجام لفظی و معنایی در متن و اثر میشود. برتری سخن از دید وی، به زیبایی نظم و حسن همجواری کلمات در شبکه‌‌ای منسجم از روابط نحوی و آگاهی گوینده از جایگاه صحیح کلمات در ترکیب مربوط است. با بررسی و ...
متن کاملتحلیل داستان «رستم و سهراب» براساس نظریۀ روایت‌شناسی کلود برمون
در جُستار حاضر، داستان تراژیک «رستم و سهراب» براساس نظریۀ روایت‌شناسی کلود برمون بررسی شده‌است. الگوی برمون برمبنای رویکردی دوگانه بنا شده که طبق آن سرنوشت قهرمان منحصراً نه به پیروزی، بلکه گاه به شکست ختم میشود. براساس نظریۀ برمون، این داستان متشکل از یک توالی اصلی و چندین توالی فرعی است که پیکرۀ داستان را خلق کرده‌اند و انواع توالی‌ها از جمله زنجیره‌ای و انضمامی و پیوندی در آن به کار گرفته شده...
متن کاملمنظورشناسی و تحلیل کارگفتار در گفتگوهای داستان بیژن و منیژه
گفتگو یکی از عناصر مهم در روایت است. به‌طورکلی آفرینش روایت پس از آفرینش گفتگو (dialogue)، پدیدار و بهترین تفسیرها با این عنصر روایی ایجاد میشود. این عنصر در تحلیل ادبیات بسیار اهمیت دارد؛ به همین سبب در دیدگاه‌ها و نظریه‌های جدید زبان‌شناسی به‌ویژه معنی‌شناسی، به آن توجه شده است. نظریۀ منظورشناسی یکی از شاخه‌های مهم در حوزۀ معنی‌شناسی است که با کارگفتارهای متنی به گفتمان روایت سامان می‌بخشد. ...
متن کاملبررسی رمان دورا برودر براساس نظریۀ ژنت
دورا برودر اثر شاخص پاتریک مودیانو، نویسندۀ فرانسوی عصر حاضر است. در این اثر مودیانو با بهتصویرکشیدن وضعیت تبعیدشدگان در طول جنگ و جستجوی دختر جوانی به نام دورا، زندگی او را به دقیقترین شکل ممکن روایت میکند. وی با تداعی خاطرات گذشتۀ خویش در شرایط بحرانی جنگ و دوران اشغال فرانسه و با پیوند زدن زمان حال به گذشته، رمانی منحصربه‌فرد میآفریند. آنچه مایۀ تمایز این رمان با دیگر آثار هم‌عص...
متن کاملتحلیل زمان روایی لیلی ومجنون براساس نظریۀ ژنت
مبحث روایت زمان یکی از مباحث اساسی در دانش روایت‌شناسی است. بزرگترین نظریه‌پرداز این مقوله ژرار ژنت، نظریه‌پرداز ساختارگرای فرانسوی است. از نظر او زمان در پیشبرد روایت نقش مهمّی ایفا میکند. ژنت در نظریة خود به بررسی و تحلیل زمان در روایت، حول سه محورِ نظم، تداوم و بسامد پرداخته است. هر یک از مؤلّفه‌هایی که در این سه محور تعریف میشود، یکی از سه حالت شتاب را در روایت به وجود می‌آورد که عبارتند از:...
متن کاملمنابع من
با ذخیره ی این منبع در منابع من، دسترسی به آن را برای استفاده های بعدی آسان تر کنید
ذخیره در منابع من قبلا به منابع من ذحیره شده{@ msg_add @}
عنوان ژورنال
دوره 7 شماره 2
صفحات 35- 50
تاریخ انتشار 2019-02-20
با دنبال کردن یک ژورنال هنگامی که شماره جدید این ژورنال منتشر می شود به شما از طریق ایمیل اطلاع داده می شود.
میزبانی شده توسط پلتفرم ابری doprax.com
copyright © 2015-2023