بررسی و تحلیل نگاره‌های نمادین (مطالعه‌ موردی: سنگ‌نگاره‌های استان خراسان جنوبی)

نویسندگان

  • حمیدرضا قربانی استادیار گروه باستان شناسی، دانشکده هنر، دانشگاه بیرجند، بیرجند، ایران.
  • سارا صادقی دانشجوی دکتری باستان شناسی، دانشکده ادبیات و علوم انسانی، دانشگاه محقق اردبیلی، اردبیل، ایران، نویسنده مسئول
چکیده مقاله:

    انسان ابتدایی با به تصویر درآوردن باورهایش و بهره از محیط زندگی خود، نقوشی را بر دیوار غارها و صخره‌ها نقش کردند. این نقوش، روشی برای انتقال پیام و افکار و وسیله­ای برای بیان آرزوها و ترس‌های بشر بوده­اند. به همین دلیل سنگ­نگاره­ها از قدیمی­ترین آثار هنری یافت­شده در جهان هستند که اطلاعات فراوانی در خصوص زندگی و آداب و رسوم نیاکان ما را بیان می­کنند. آفرینندگان این هنر، حکاکی­ها و نقاشی­هایی را -که بیانگر باورها و عقاید و اسطوره‌های آنان بوده- بر روی این صخره­ها نقر کرده‌اند؛ اما، امروزه در میان ما نیستند که از خلاقان این هنر بپرسیم، هدفشان از خلق این آثار چه بوده است؟ بنابراین، هدف این پژوهش بر مبنای شناسایی تعدادی از نقوش شاخص در استان خراسان جنوبی و مطالعه تطبیقی با دیگر آثار نمادین یافته شده در ایران است؛ که تا حدی، به معنای نمادین این نقوش -که از اسرار و رازهای انسان­های قبل از ما بوده­اند- دست‌یافته­ایم. این نوشتار از روش­ تحلیل و تطبیق محتوا بهره برده و داده­های آن از شیوه بررسی میدانی و مطالعات کتاب‌خانه­ای گردآوری شده است؛ یافته­های نمادین ما در استان خراسان جنوبی از چهارده محوطه بوده؛ که شامل نقش دایره، چلیپا، نعل اسب، دست، یین و یانگ، حصیرمانند، تله­مانند، بُته جُقه و تعدادی نقش کمیاب هستند. نتایج نشان می‌دهد: این نقوش، برخاسته از عقاید و باورهای آیینی حکاکان است. لذا، قابل ذکر است که این نقوش از لحاظ تکنیک و تکنولوژی، با دیگر نقوش یافت­شده از سنگ‌نگاره‌های ایران و خارج از ایران، قابل مقایسه و مورد تطبیق هستند.  

برای دانلود باید عضویت طلایی داشته باشید

برای دانلود متن کامل این مقاله و بیش از 32 میلیون مقاله دیگر ابتدا ثبت نام کنید

اگر عضو سایت هستید لطفا وارد حساب کاربری خود شوید

منابع مشابه

مطالعۀ تطبیقی نقش‌مایه‌های نمادین تکرارشونده در دست بافته‌ها (مطالعۀ موردی خراسان جنوبی با سیستان و بلوچستان)

استان خراسان جنوبی و سیستان و بلوچستان در شرق و جنوب شرقی ایران قرار دارند. تزیینات در این دو منطقه، شکل‌های بسیار متنوعی دارد. بارزترین آن‌ها را می‌توان از نقش‌مایه‌های به‌کار رفته در دست‌بافته‌ها مشاهده کرد. عوامل مختلف طبیعی، فرهنگی و تاریخی باعث شکل‌گیری رنگ و فرم در تزیینات این دو منطقه شده است. هنرمندان این دو منطقه در تزیینات آثار خود خصوصیات و کیفیت‌های بصری را رعایت کرده‌اند. تلاش نگار...

متن کامل

بررسی رابطه بارش‌های سنگین با الگوهای گردشی جو بالا (مطالعه موردی: استان خراسان جنوبی)

یکی از مسائل مهم در عصر حاضر، مسئله‌ی تغییر اقلیم می‌باشد که از مهم‌ترین نشانه های قابل مشاهده‌ی آن بارش‌های سنگین است که گاه مخرب و زیان بار بوده و تأثیرات ناخوشایندی بر محیط زندگی انسان وارد می‌سازند و به نظر می‌رسد این بارش‌ها از یک منشأ معینی بوجود نمی‌آیند و هر بخش از ایران دارای الگوی متفاوتی است. لازمه‌ی شناسایی این الگوها، انجام مطالعات کافی از شرایط همدیدی و دینامیکی این رخدادها می‌باش...

متن کامل

تجزیه و تحلیل فلوریستیکی و مطالعه تنوع گیاهی منطقه حفاظت شده حسین آباد - استان خراسان جنوبی

در این تحقیق اثرات بازسازی و حفاظت، بر روی تنوع گیاهی منطقة اجرای پروژه بین‌المللی ترسیب کربن در استان خراسان جنوبی بررسی شد. در سال 1384 در منطقه مورد مطالعه، گونه‌های گیاهی تاغ (Haloxylon persicum)، آتریپلکس (Atriplexcanescens)، تاغ + آتریپلکس و قیچ (Zygophyllum eurypterum) در قالب چهار تیپ گیاهی کشت و در بهار سال 1390 وضعیت تنوع گیاهی این چهار تیپ به همراه تیپ شاهد (عدم اجرای برنامه احیاء و ...

متن کامل

بررسی ویژگی خشکسالی¬های استان خراسان جنوبی

 استان خراسان جنوبی به­دلیل واقع شدن در منطقه­ی خشک و حاشیه­ی کویر با حوادث طبیعی مختلف از جمله خشکسالی مواجه است. لذا بررسی ویژگی­های خشکسالی در این منطقه ضروری می­نماید. برای این منظور داده­های آماری یک دوره­ی 30 ساله (2003-1974) در استان خراسانی جنوبی مبنای کار قرار گرفت. در این پژوهش شاخص بارش استاندارد (SPI) با در نظر گرفتن مزایایی که در تحلیل منطقه­ای و ایجاد ارتباط زمانی بین رخدادهای خشک...

متن کامل

ارائه مدل نگهداری و بهسازی شبکه راه‌های اصلی با به کارگیری تحلیل هزینه چرخه عمر -مطالعه موردی استان خراسان جنوبی

به علت گسترش روزافزون راه‌ها و محدودیت در‌ بودجه‌، مدیریت روسازی همواره مورد توجه محققان بوده است. هدف از این تحقیق در نظر گرفتن تحلیل هزینه چرخه عمر و نرم افزار HDM-4، در راستای تعیین نوع و زمان اجرای به‌صرفه‌ترین روش‌های نگهداری و بهسازی می‌باشد. بدین منظور، قطعات همگن اولیه با بررسی عواملی همچون شاخص وضعیت روسازی، شاخص ناهمواری بین المللی و افت و خیز حسگر مرکزی دستگاه FWD، در سطح شبکه‌ای از ...

متن کامل

تحلیل رابطه جامعه‌شناختی سبک زندگی و گرایش به حقوق شهروندی (مطالعه موردی دانشجویان پیام‌نور خراسان جنوبی)

      شهروندی به عنوان رویکردی است که به انواع حقوق انسانی در جامعه اشاره می‌کند و تعامل بین فرد و جامعه را جهت می‌دهد. تلاش برای توسعه و حفظ حقوق شهروندی اهمیت بنیادین خود را همچنان حفظ کرده است. این حقوق فراهم آورنده عرصه‌هایی است که می‌تواند، بحث و گفتگو درباره سبک زندگی را فراهم آورد. هدف از این مقاله تبیین جامعه‌شناختی سبک زندگی و رابطه آن با گرایش به حقوق شهروندی است. مبانی نظری متأثر از ...

متن کامل

منابع من

با ذخیره ی این منبع در منابع من، دسترسی به آن را برای استفاده های بعدی آسان تر کنید

ذخیره در منابع من قبلا به منابع من ذحیره شده

{@ msg_add @}


عنوان ژورنال

دوره 11  شماره 4

صفحات  47- 60

تاریخ انتشار 2020-01-21

با دنبال کردن یک ژورنال هنگامی که شماره جدید این ژورنال منتشر می شود به شما از طریق ایمیل اطلاع داده می شود.

میزبانی شده توسط پلتفرم ابری doprax.com

copyright © 2015-2023