بررسی و تحلیل عوامل پراکنده رویى در توسعه فضایى مناطق کلان شهرى

رشد پراکنده‌رویی شهری به‌ویژه در نواحی پیرامونی کلان‌شهرها یکی از مسائل بغرنج در سیاستگذاری توسعة فضایی مناطق کلان‌شهری است. هدف مقالة حاضر بررسی و تحلیل عوامل اقتصادی- اجتماعی و سیاسی مؤثر بر رشد این پدیده در قالب نظریه‌های مختلف رقیب است. به‌نظر می‌رسد تنها با آگاهی و درک از عوامل مولد این پدیده و شناخت اثرات زیست محیطی آن است که می‌توان ابزارهای کارآمد و مناسبی را برای سیاستگذاری توسعة فضایی و هدایت آگاهانه آن اتخاذ کرد. تحقیقات متعدد نشان می‌دهد عواملی چون ارزان بودن زمین در نواحی پیرامونی شهر‌ها، اعمال کنترل ضعیف بر توسعه در خارج از محدوده شهرداری‌ها، انتخاب و ارجحیت یافتن شیوه زندگی حومه‌ای به‌ویژه در اثر تنزل کیفی مراکز شهری و افزایش مالکیت اتومبیل و پیشرفت تسهیلات حمل و نقل، قصور بازار در برآورد ارزش کامل فضاهای باز و هزینة اجتماعی ازدحام در نواحی پیرامونی و به‌طور خاص وجود تفرق سیاسی و حکومتی تأثیر بزرگی بر شکل‌گیری و تشدید پراکنده‌رویی دارند.