بررسی هویت، قدرت و دانش در سه ‌بَرخوانی بهرام بیضایی

نویسندگان

  • احمد ابومحبوب استادیار زبان و ادبیات فارسی دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران جنوب
  • حسین خسروی دانشیار زبان و ادبیات فارسی دانشگاه آزاد اسلامی شهرکرد
  • رضا ترنیان دانشجوی دکتری زبان و ادبیات فارسی دانشگاه آزاد اسلامی شهرکرد
چکیده مقاله:

بهرام بیضایی ازجمله نویسندگان تأثیرگذار در ادبیات نمایشی ایران است. اعم کوشش این نویسنده از ابتدا بر روی سه محور اسطوره، حماسه و تاریخ بوده‌است که با تلفیق این عناصر با درام، خالق آثار متنوعی در ادب معاصر فارسی است. سه ‌بَرخوانی بهرام بیضایی از اولین آثار این نویسنده، شامل سه روایت اساطیری از آرش، اژدهاک و جم است. برخوانی اصطلاحی برساخته از زبان این نویسنده است. این آثار به عنوان اولین تجربیات نویسنده در اواخر دهه سی به دلیل به‌کارگیری زبان ویژه خود در بازسازیِ اسطوره اهمیت ویژه‌ای در حوزه روایت دارد. هویت و قدرت این سه شخصیت اساطیری با توجه به زمان نگارش آن، در بعد از کودتای 28 مرداد 1332، به طور ناخودآگاه برای خواننده تولید گفتمان می‌کند. این مقاله به مسأله هویت و قدرت و دانش در سه ‌برخوانی می‌پردازد، تا نقش متن را بر مسائل اجتماعی بررسی کند و قدرت و هویت سه شخصیت اساطیری آرش، اژدهاک، جم و در کنار آنان وزیر جم یعنی بندار بیدخش را به شکلی نوین و امروزی برجسته نماید.

برای دانلود باید عضویت طلایی داشته باشید

برای دانلود متن کامل این مقاله و بیش از 32 میلیون مقاله دیگر ابتدا ثبت نام کنید

اگر عضو سایت هستید لطفا وارد حساب کاربری خود شوید

منابع مشابه

تحلیل جامعه‌شناسانة هویت ملی و مؤلفه‌های آن در فیلم‌های بهرام بیضایی

از مشخصه‌های بارز سینمای معترضِ موج نو در سال‌های پیش از انقلاب، بیان هویت ملی در اعتراض به بحران هویت است. مسئلة پژوهش حاضر شناسایی ابعاد و مؤلفه‌های هویت ملی و بحران هویت در آثار منتخب بهرام بیضایی، از فیلمسازان شاخص سینمای موج نو، از دیدگاه جامعه‌شناختی است. بنابراین، پس از بررسی وضعیت هویت ملی و ابعاد و مؤلفه‌های آن، از دیدگاه جامعه‌شناسی هنر، عناصر تکرار‌شوندة مرتبط با هویت در سه فیلم رگبار...

متن کامل

تصویرکودک در نمایشنامه‌های دهه چهل بهرام بیضایی

مفهوم کودکی و نمایشنامه‌نویسی در ایران، به مفهوم غربی آن، محصول شرایط نوین اجتماعی است که از عصر مشروطه آغاز شد. این روند، در دهة چهل به اوج بالندگی و شکوفایی و تغییر رسید. پیوستگی و دگرگونی انگارۀ کودکی و نمایشنامه را در آثار نمایشنامه‌نویسان جریان سازی همچون بهرام بیضایی می‌توان مشاهده کرد. در این نوشتار، تصویر و انگاره کودکی، در نمایشنامه‌های دهۀ چهل وی، که کودک در آن حضور دارد، به روش تحلیل...

متن کامل

نقد فمینیستی نمایشنامه های بهرام بیضایی

فمینیست‌ها معتقدند که تمدن بشری، مردسالار و تحت کنترلِ مردان است و به گونه‌ای سازماندهی و اداره می‌شود که زنان را در همة جنبه‌های فرهنگی و اجتماعی به مردان وابسته می‌کند. هم‌چنین مدعی هستند که پیوسته تفکرِ مردسالار بر آثار ادبی حاکم بوده و این آثار غالباً به قهرمانانِ مذکر پرداخته‌اند و زنان در آن‌ها نقشی حاشیه‌ای داشته‌اند. از این‌رو، لزوم بازنگری در متون ادبی گذشته و به چالش کشیدن آن و نیز تولید ...

متن کامل

تحلیل جامعه شناسانة هویت ملی و مؤلفه های آن در فیلم های بهرام بیضایی

از مشخصه های بارز سینمای معترضِ موج نو در سال های پیش از انقلاب، بیان هویت ملی در اعتراض به بحران هویت است. مسئلة پژوهش حاضر شناسایی ابعاد و مؤلفه های هویت ملی و بحران هویت در آثار منتخب بهرام بیضایی، از فیلمسازان شاخص سینمای موج نو، از دیدگاه جامعه شناختی است. بنابراین، پس از بررسی وضعیت هویت ملی و ابعاد و مؤلفه های آن، از دیدگاه جامعه شناسی هنر، عناصر تکرار شوندة مرتبط با هویت در سه فیلم رگبار...

متن کامل

اسطورۀ قربانی در آثار «بهرام بیضایی»

آیین قربانی از کهن‌ترین آیین‌هایی‌ است که در میان ادیان و ملل مختلف مورد توجه بوده ‌است. انسان‌ها در تمامی اعصار تلاش کرده‌اند تا با دادن هدیه و قربانی به پیشگاه خدایان، خشنودی‌شان را جلب نموده، از خشم‌شان در امان باشند. هدف پژوهش حاضر، تحلیل «اسطورۀ قربانی» در فیلم‌نامه‌ها و نمایشنامه‌های «بهرام بیضایی» است. وی با شناخت گسترده‌ای که از اسطوره‌ها دارد، در نگارش آثار ادبی خود از انواع آن‌ها بهره...

متن کامل

تصویر ایزدبانوان در روایت‌های داستانی بهرام بیضایی

بهرام بیضایی به گذشتۀ پرافتخار ایران توجهی ویژه‌ دارد. او یکی از مشخصه‌های عصر زرین، یعنی «مادرسالاری»، را برمی‌گزیند و آن را در بعضی از آثار نمایشی‌اش به تصویر می‌کشد. هدف پژوهش حاضر، مطرح‌کردنِ پیوند قهرمانان زن، با ایزدبانوانِ باستانی ایران در آثار بهرام بیضایی است و نیز بررسی و تحلیل این مؤلفه، روی چند اثر نمایشی وی. آثاری که در این جستار بررسی می‌‌شوند، عبارت‌اند از: فیلم‌نامه‌ها و نمایش‌نام...

متن کامل

منابع من

با ذخیره ی این منبع در منابع من، دسترسی به آن را برای استفاده های بعدی آسان تر کنید

ذخیره در منابع من قبلا به منابع من ذحیره شده

{@ msg_add @}


عنوان ژورنال

دوره 2  شماره 2

صفحات  39- 69

تاریخ انتشار 2018-06-22

با دنبال کردن یک ژورنال هنگامی که شماره جدید این ژورنال منتشر می شود به شما از طریق ایمیل اطلاع داده می شود.

میزبانی شده توسط پلتفرم ابری doprax.com

copyright © 2015-2023