بررسی نیاز رویشگاهی و برخی از خصوصیات کمی گونه وی ول (.Quercus libani Oliv) در استان کردستان

وی ول (.Quercus libani Oliv) یکی از گونه‌های جنگلی مهم و شاخص در زاگرس شمالی محسوب می‌گردد که گستره پوشش آن مناطق محدودی از استان آذربایجان غربی و کردستان را در بر می‌گیرد. بررسی حاضر به علت وجود اطلاعات اندک دربارة وضعیت و شرایط رویشگاهی این گونه، به منظور شناخت و کسب اطلاعات از ویژگی رویشگاهها و مقایسه آنها با همدیگردر استان کردستان انجام گرفته است. در مرحله نخست نقشه پراکنش گونه تهیه و بعد عرصه رویشی آن براساس خصوصیات ژئومورفولوژیکی به سه شکل دره، دامنه و یال تقسیم گردید و در داخل هر فرم رویشگاهی در دو منطقه بانه و مریوان قطعات نمونه ده آری به صورت تصادفی انتخاب و سپس تعدادی از مشخصه‌های کمی (قطر برابر سینه، ارتفاع درختان و درجه تاج پوشش) در شیب ها، جهات و ارتفاع‌های مختلف از سطح دریا اندازه گیری گردیدند. سپس هریک از رویشگاهها براساس خصوصیات ویژه خود معرفی و تبیین گردید. همچنین خصوصیات فیزیکی و شیمیایی خاک نیز در رویشگاهها مورد مطالعه قرار گرفت. به منظور مقایسه مشخصه‌های مختلف در رویشگاهها از روش تجزیه واریانس براساس طبقه بندی یک طرفه استفاده و برای مقایسه رویشگاهها در دو منطقه بانه و مریوان از آزمون t-student استفاده گردید. نتایج حاصل نشان می‌دهد که وی ول در ارتفاع 1400 تا 2000 متر از سطح دریا دیده می‌شود، ولی بهینه پراکنش ارتفاعی آن بین 1600 تا 1700 متر از سطح دریا است. در دره‌ها به دلیل غنی بودن و حاصلخیزی بیشتر خاک، درختان ابعاد و رشد بیشتری دارند. وی ول گونه‌ای نور پسند بوده که جهات شرقی و شمال شرقی را با درجه تاج پوشش کمتر از پنجاه درصد نسبت به سایر جهات ترجیح می‌دهد. رویشگاههای وی ول در مریوان نسبت به بانه به دلیل شرایط اکولوژیکی مناسب تر و دخل و تصرف کمتر، غنی تر بوده، به‌طوری که این موضوع در پاره‌ای از مشخصه‌های مورد مطالعه مشهود است. خاک رویشگاههای وی ول به طور کلی کم عمق با بافت سبک در قسمتهای سطحی و بافت سنگین در قسمتهای عمقی و اسیدیته بین 6 تا 7 است.