بررسی نقش مضامین در ادبیّات و کاربرد‌های آن در ادبیّات تطبیقی

گسترۀ پژوهش حاضر، بررسی و تشریح اهمّیّت به‌کارگیری بُن‌مایه یا مضمون، به‌ عنوان روش تحقیق در مطالعات تطبیقی است. هرچند به ظاهر این موضوع شاکلۀ از پیش تعریف‌شده‌ای دارد و در نگاه اوّل سبک و سیاق جدیدی را در مطالعات ادبی تطبیقی فراهم نمی‌آورد، پژوهش حاضر، به اثبات این موضوع می‌پردازد که با بررسی مضامین در آثار ادبی (به عنوان یکی از عناصر مهم در مطالعۀ ادبیّات) می‌توان به نظامی پیچیده و غنی از ارجاعات و مفاهیم دست یافت که در نتیجۀ سازمان‌بندی آن‌ها شرایط مطالعۀ تطبیقی فراهم می‌شود. بخش مهمّی از این نظام، به بافت فرهنگی و اجتماعی در پس آثار ادبی باز‌می‌گردد که منبعی قابل ‌ارجاع و نامحدود از معانی را برای خوانندۀ نکته‌بین فراهم می‌سازد. این نکته، فرصت را برای بحث و گفتگو در زمینۀ چند نکتۀ اساسی در حوزۀ ادبیّات تطبیقی فراهم می‌آورد و به پرسش‌هایی از این دست پاسخ می‌دهد که هدف از انجام یک مطالعۀ تطبیقی چیست؟ در انجام آن باید چه موضوعات و عناصری را مورد بررسی قرار داد و چه روشی را در پیش گرفت؟ و اینکه نتایج این پژوهش چه کمکی به مطالعات آینده در زمینه‌های مربوطه می‌کنند؟ پاسخ به این دسته از پرسش‌های کلیدی، زمینۀ یکپارچگی در روش و چارچوب مطالعات ادبی تطبیقی، به‌ویژه جنبه‌های فرهنگی آن‌ را، به وجود می‌آورد؛ همچنین، این مطالعه در پی آن است تا چگونگی استفاده از مضامین به عنوان راهکاری خلاّقانه و بنیادی در بحث کاربرد و روش در ادبیّات تطبیقی را به بحث و گفت‌وگو گذارد.