بررسی نقش خصوصیات مورفومتری آبراهه‌های دشت‌سر فرسایشی بر پراکنش پوشش گیاهی (مطالعه موردی: شهرستان لامرد-استان فارس)

خصوصیات آبراهه‌ها بر پراکنش گونه‌های گیاهی تأثیرگذار است. پوشش گیاهی نیز خصوصیات هیدرولوژیکی و فرآیندهای فرسایشی آبراهه‌ها را تحت تاثیر قرار می‌دهد. در این مطالعه با توجه به طبقه‌بندی هیدروژئومرفیک، در طول واحدهای آبراهه‌ای تقریباً همگن از لحاظ ابعاد، در محدوده دشت‌سر فرسایشی اقدام به اندازه‌گیری هم‌زمان خصوصیات مورفومتری آبراهه و پوشش گیاهی شد و طی بازدیدهای میدانی خصوصیات مورفومتری آبراهه‌ها شامل عرض دره، عمق دره، عرض کانال، عمق کانال، شیب کانال، عرض/عمق دره، عرض/عمق کانال، عرض دره/عرض کانال، عمق دره/عمق کانال، (عرض دره /عمق دره)/(عرض کانال/عمق کانال) و همچنین خصوصیات پوشش گیاهی تعیین شد و توسط آزمون‌های آماری مورد ارزیابی قرار گرفت. نتایج نشان داد که متغیرهای عمق دره، عرض کانال، نسبت عمق دره/عمق کانال، نسبت عرض/عمق کانال و عرض دره به­ترتیب دارای ضریب همبستگی مثبت و معنی‌دار 62/0، 60/0، 60/0، 50/0 و 44/0 در سطح 01/0 با درصد تاج پوشش گیاهی می‌باشند. همچنین متغیر (عرض دره /عمق دره)/(عرض کانال/عمق کانال) در سطح 01/0 و شیب کانال آبراهه در سطح 05/0دارای ضریب همبستگی معکوس و معنی‌دار با درصد تاج پوشش گیاهی می‌باشد. آبراهه‌های دارای عرض و عمق متوسط و بزرگ دارای درصد تاج پوشش بیشتری است و با آبراهه‌هایی با عرض و عمق کوچک در سطح 05/0 دارای اختلاف معنی‌دار می‌باشند. در این مطالعه آزمون PCA نشان داد که متغیرهای عرض دره و عرض کانال آبراهه با ضریب همبستگی به ترتیب 48/0 و 44/0 دارای بیشترین همبستگی مثبت و معنی‌دار با محور اول و متغیرهای عرض/عمق دره و عرض دره/عرض کانال با ضریب همبستگی به ترتیب 51/0 و 51/0 دارای بیشترین همبستگی مثبت و معنی‌دار با محور دوم عوامل محیطی موثر بر پراکنش تیپ‌های گیاهی می‌باشند. با توجه به نتایج حاصل از آزمون CCA به ترتیب عامل‌های عمق کانال و عرض کانال با ضرایب همبستگی به ترتیب 64/0 و 42/0 با محور اول گونه‌ای و همچنین با ضریب همبستگی 81/0 و 53/0 با محور اول محیطی بیشترین همبستگی را با پراکنش گونه‌های گیاهی دارند. بنابراین به طور کلی می‌توان گفت که خصوصیات ژئومورفیک آبراهه‌‌های دشت‌سر فرسایشی در منطقه مورد مطالعه بر حضور و یا عدم حضور گونه‌های گیاهی و درصد تاج پوشش گیاهی تاثیرگذار است.