بررسی نقش تغییر کاربری اراضی در کیفیت منابع آب زیرزمینی و ارتباط آن با توان اکولوژیکی با استفاده از سنجش از دور و سیستمهای اطلاعات جغرافیایی

تغییر کاربری اراضی با تغییر در میزان تولید، نوع پسماندها و ضایعات، سبب تغییر در نوع، میزان آلودگی و در نتیجه تغییر در کیفیت آبزیرزمینی میشود. در این مقاله، با دیدگاه نوینی به بررسی رابطه تغییر کاربری اراضی با تغییرات کیفی منابع آب زیرزمینی پرداخته میشود.در این راستا، با انتخاب آبخوان کرج به عنوان مطالعه موردی، اطلاعات کاربری اراضی و کیفیت آب زیرزمینی منطقه برای سه دورهسالهای 1331 ،1301و ،1331با استفاده از روشهای سنجش از دور و قابلیتهای سیستم اطلاعات جغرافیایی مورد بررسی قرار گرفت.نتایج این بررسی تغییرات بارزی را در مساحت کاربری اراضی نشان داد. بهطوریکه، کاربری مسکونی- صنعتی طی این سه دوره افزایش4/1برابری داشته است. در ادامه، نقشههای پهنهبندی شاخصهای کیفی آب زیرزمینی منطقه تهیه و میزان توزیع کاربریهای مختلف درپهنههای کیفی آب زیرزمینی مشخص شد. ایجاد روابط رگرسیونی بین کاربریها و شاخصهای کیفی منابع آب زیرزمینی، معنیدار بودنرابطه بین کاربری مسکونی- صنعتی با میزان کلراید و مجموع مواد جامد محلول ) (TDSآب زیرزمینی منطقه را نشان داد. در مرحله بعد،به منظور بررسی انطباق یا عدم انطباق کاربری اراضی سال 1331با توان بالقوه منطقه، توان اکولوژیکی محدوده مورد نظر ارزیابی قرارگرفت و نقشه توان بالقوه سرزمین تهیه شد. تطبیق نقشه کاربری اراضی سال 1331و نقشه توان سرزمین مبین عدم انطباق توسعهکاربریها با توان بالقوه سرزمین در بسیاری از نقاط است. بنابراین، میتوان افزایش غلظت شاخصهای کیفی آب زیرزمینی را نتیجه عدمتوجه به توان بالقوه سرزمین در توسعه کاربری های منطقه دانست.