بررسی نقش تزیینات در ارتقای کیفیت‌ فضایی خانه‌های سنتی یزد"براساس مطالعه موردی خانه شفیع‌پور یزد"

یکی از عناصر کیفیت­دهنده به فضاهای سکونتی در دوره­های مختلف تزیینات بوده، که به اشکال متفاوتی تجلی یافته­ است. معماری در ادوار گوناگون محملی جهت حضور هنرهای گوناگونی مانند خوشنویسی، گچبری، آینه‌کاری، نقاشی و ... بوده ­است. این هنرها نقش مهمی در کیفیت­دهی به فضای های مسکونی داشته­اند. بر این اساس است که امروزه آثار بسیاری از هنرمندان بنام کشور در بدنه بناهای تاریخی به یادگار مانده است. امروزه رویکردهای مختلف معماری و تزیینات باعث جدا شدن این هنرها شده و درنتیجه نقش هرکدام از آن‌ها در کیفیت­دهی به فضا از یکدیگر تفکیک و کم­رنگ گردیده است. در این رابطه سوالی که مطرح می‌شود این­ است که تزیینات در گذشته چه نقشی در کیفیت­دهی به فضاهای سکونتی ایفا می­نموده است؟ و پیرو این سوال، سوال دیگری مطرح است که آیا می‌توان رابطه­ای بین تزیینات و معماری جستجو کرد؟ پژوهش حاضر با بهره­گیری از روش توصیفی، تحلیلی و پیمایشی با بررسی جایگاه تزیینات در یک مصداق معماری گذشته تلاش دارد رابطه تزیینات و کیفیت فضای معماری را شناخته و معرفی نماید. این امر مهم با مطالعه میدانی و در نظر گرفتن خانه شفیع­پور یزد به‌عنوان یک مصداق ارزشمند، به مطالعه نقش تزیینات به‌خصوص نقاشی در کیفیت فضاها و شیوه حضور این هنرها در فضاهای مختلف آن پرداخته و در ادامه با بررسی تزیینات موجود در فضاهای این خانه به دسته­بندی انواع تزیینات به‌کار رفته در آن و توصیف هر کدام می‌پردازد. پژوهش حاضر یک نظام از شکل مواجه ­شدن با تزیینات جهت طراحی فضا را بیان کرده و جایگاه تزیینات در فضای معماری را تبیین می­کند. نتیجه پژوهش نشان می‌دهد که تزیینات در کیفیت فضای معماری نقش مهمی داشته که مهمترین نقش آن بالا بردن صفات کیفی فضاست. همچنین دارای مولفه­های مهمی است که در مسیر فرایند طراحی معماری جهت خوانایی و هویت­دهی به فضاها نقش اساسی دارند و طراحان باید به نوع تزیینات و میزان آن متناسب با فضا توجه نمایند. امید است نتایج حاصل از این مقاله مورد استفاده طراحان و هنرمندان قرار گیرد.