بررسی نظریۀ ذهن در کودکان پیش‌دبستانی: پیامدهای آموزشی

نظریۀ ذهن به شخص اجازه می‌دهد افکار، آرزوها و نیات را به دیگران نسبت دهد، بتواند اعمال آنها را پیش‌بینی یا توصیف کند و نیات آنها را درک کند. این پژوهش با هدف بررسی نظریۀ ذهن در کودکان پیش­دبستانی انجام شده است. روش پژوهش پس‌رویدادی بود. در راستای دستیابی به هدف فوق، 60 کودک پیش‌دبستانی دختر و پسر 4، 5 و 6 سال به روش نمونه‌گیری در دسترس از مهدهای کودک و مراکز پیش‌دبستانی منطقه 6 شهر تهران انتخاب شدند و آزمون‌های تکالیف نظریۀ ذهن از طریق چهار آزمون تناظر یک‌به‌یک، خانۀ عروسک‌ها، بازگویی داستان و پیش‌بینی باور به صورت بازی با کودکان اجرا شدند و برای تحلیل آماری داده‌ها از آزمون مجذور خی استفاده شد. نتیجه تحلیل داده‌ها با استفاده از مجذور خی نشان داد که به طور کلی عامل سن در انجام دادن تکالیف نظریۀ ذهن در سطح خطای کمتر از 05/0 معنادار بوده است. بدین معنا که کودکان 4 سال، 5 سال و 6 سال عملکرد یکسانی نداشتند. به صورت معناداری 5 سال‌ها بهتر از 4 سال‌ها و 6 سال‌ها بهتر از 5 سال‌ها عمل کرده بودند. براساس یافته‌ها، اکتساب نظریۀ ذهن با افزایش سن امکان‌پذیر خواهد بود و با توجه به میزان آشنایی کودکان با ابزار آزمایش به علت تجارب روزانۀ زندگی، پاسخ‌های صحیح افزایش پیدا می‌کند. تحول نظریۀ ذهن پیامدهایی برای رشد مفهوم خود دارد و برای درک دنیای اجتماعی و تعاملات اجتماعی امری بنیادی محسوب می‌شود