بررسی میزان تولید رسوب معلق حوزه آبخیز زیارت، گرگان در فصل های مختلف با استفاده از تکنیک منشایابی رسوب

نویسندگان

  • سعیده جلالی کارشناس ارشد ژئومورفولوژی دانشگاه شهید بهشتی، تهران
  • کاظم نصرتی دانشیار، دانشکدۀ علوم زمین، دانشگاه شهید بهشتی، تهران
چکیده مقاله:

‌فرسایش خاک جدی‏ترین و غیرقابل‏برگشت‏ترین تهدید برای توسعۀ پایدار به‌شمار می‏رود. با توجه به روند افزایشی نرخ فرسایش و تولید رسوب، هدف از این پژوهش تعیین سهم نسبی هریک از واحدهای فرسایشی سطحی و زیرسطحی در حوضۀ آبخیز زیارت گرگان در سه فصل پاییز، زمستان و بهار با استفاده از فن منشأیابی رسوب است. بدین‌منظور تعداد 43 نمونه از منابع رسوب شامل کاربری‏های مرتع و کشاورزی (منابع سطحی) و کنار جاده و فرسایش کناره‏ای آبراهه (منابع زیرسطحی) و 14 نمونه از رسوبات معلق خروجی حوضه جمع‏آوری و غلظت 10 عنصر ژئوشیمیایی، به‌علاوۀ کربن آلی و سزیم 137 در نمونه‏ها اندازه‏گیری شد. با استفاده از آزمون‏های کروسکال والیس و تحلیل تشخیص ترکیب بهینه ردیاب‏ها تعیین شدند. درنهایت، با استفاده از مدل چندمتغیرۀ ترکیبی سهم نسبی هریک از منابع فرسایش در تولید رسوب در فصل‏های یادشده تعیین شد. نتایج نشان داد بیشترین سهم مربوط به فرسایش سطحی (کشاورزی و مراتع) در دو فصل زمستان و بهار است. همچنین فرسایش زیرسطحی (جاده و آبراهه) در فصل بهار با 4/60 درصد، میزان شایان ‏توجهی را به خود اختصاص داده است. نتایج این پژوهش می‏تواند در انتخاب روش مدیریت فرسایش و رسوب حوضۀ آبخیز زیارت در فصل‏های مختلف به‌کار آید.  

برای دانلود باید عضویت طلایی داشته باشید

برای دانلود متن کامل این مقاله و بیش از 32 میلیون مقاله دیگر ابتدا ثبت نام کنید

اگر عضو سایت هستید لطفا وارد حساب کاربری خود شوید

منابع مشابه

تعیین سهم سازندهای زمین‌شناسی در تولید رسوب معلق با استفاده از روش منشایابی رسوب (حوزه آبخیز زیارت استان گلستان)

روش منشایابی رسوب به‌عنوان روشی موفق و مؤثر برای تعیین سهم منابع رسوب در تولید رسوب در طول دو دهه­ی اخیر به اثبات رسیده است. حوزه آبخیز زیارت در استان گلستان، یکی از منابع تأمین آب شهر گرگان است. واحدهای اصلی زمین‌شناسی این حوضه شامل شیست گرگان، رسوبات آبرفتی دوره کواترنر، سازند شمشک و خوش ییلاق است که می‌توانند نقش مهمی در فرسایش و تولید رسوب داشته باشند. برای منشایابی رسوب، 14 نمونه از رسوب م...

متن کامل

برآورد فرسایش و رسوب در حوزه آبخیز زیارت، گرگان با استفاده از سزیم 137

بوم‌سازگان جنگل‌های هیرکانی به‌عنوان یکی از ذخیره‌گاه‌های جانوری و گیاهی در دهه‌های اخیر مورد تغییر کاربری غیراصولی و درنتیجه تخریب شدید واقع‌شده است. استفاده از رادیونوکلوئید ریزشی، به‌خصوص عنصر سزیم137 یکی از روش‌های قابل‌اعتماد در تعیین فرسایش خاک است. هدف از این پژوهش، برآورد نرخ فرسایش خاک در ارتفاعات جنگل‌های هیرکانی با استفاده از عنصر رادیواکتیو سزیم 137 در حوزه آبخیز زیارت است. به این م...

متن کامل

برآورد عدم قطعیت و سهم تولید رسوب جاده‌های جنگلی حوزه آبخیز زیارت، استان گلستان با استفاده از ردیاب‌های ژئوشیمیایی

شناسایی منابع رسوب یکی از پارامترهای مهم در انتخاب روش مناسب حفاظت خاک و کنترل فرسایش است. هدف اصلی این پژوهش، برآورد عدم قطعیت و سهم تولید رسوب جاده‌های جنگلی با استفاده از ردیاب‌های ژئوشیمیایی در حوضه زیارت شهرستان گرگان است. به این منظور 47 نمونه خاک از منابع مختلف کاربری اراضی و 14 نمونه از رسوب معلق رواناب خروجی حوضه، جمع‌آوری شد. به‌منظور منشأیابی رسوب تولیدی حوضه و تعیین سهم هر یک از منا...

متن کامل

استفاده از نظام استنتاج فازی در برآورد رسوب معلق (مطالعه موردی: حوزه آبخیز طالقان)

  شبیه­سازی و ارزیابی آورد رسوب رودخانه از جمله مسائل مهم و کاربردی در مدیریت منابع آب می­باشد. بررسی روابط تجربی و معادلات ریاضی ارائه شده نشان می­دهد که هنوز روش تحلیلی یا تجربی مناسبی که براساس آن به برآورد درستی از میزان رسوبات حمل شده توسط رودخانه دست یافت، ارائه نشده است. به همین دلیل در این مطالعه به منظور دستیابی به تخمینی نزدیک به واقعیت از میزان رسوبات حمل شده توسط رودخانه­ها، از داده...

متن کامل

مقایسه مدل‌های شبکه عصبی مصنوعی و منحنی سنجه رسوب در شبیه‌سازی میزان رسوب معلق؛ مطالعه موردی حوزه آبخیز شاهرود

این پژوهش با هدف مقایسه کارآیی برخی مدل‌های شبیه­سازی میزان رسوب معلق شامل منحنی سنجه رسوب و شبکه عصبی مصنوعی و ارائه مدل بهینه بر اساس دبی جریان در حوزه آبخیز شاهرود و بر روی ایستگاه­های هیدرومتری گلینک، باغکلایه، لوشان و رجائی دشت انجام شد. به منظور شبیه­سازی میزان رسوب معلق از مدل منحنی سنجه رسوب یک خطی و مدل­های شبکه عصبی پرسپترون چند لایه و تابع پایه شعاعی بهره گرفته و سپس ارزیابی این مدل­...

متن کامل

مقایسه روان آب و غلظت رسوب معلق در واحدهای کاری مختلف در حوزه آبخیز لاویج

در تحقیق حاضر میزان تولید روان­آب و رسوب حاصل از بارندگی ایجاد شده از دستگاه باران ساز (با شدت 52 میلیمتر در ساعت و با دوره بازگشت 20 ساله) در حوزه آبخیز لاویج مورد بررسی قرار گرفته است. بدین منظور پس از تهیه نقشه های طبقات شیب، لیتولوژی، ژئومرفولوژی و کاربری اراضی- نقشه واحدهای کاری بدست آمد و در هر واحد کاری به تعداد3 نمونه خاک و سه نمونه از روان­آبو رسوب بدست آمد و تجزیه تحلیل های آزمایشگاهی...

متن کامل

منابع من

با ذخیره ی این منبع در منابع من، دسترسی به آن را برای استفاده های بعدی آسان تر کنید

ذخیره در منابع من قبلا به منابع من ذحیره شده

{@ msg_add @}


عنوان ژورنال

دوره 4  شماره 3

صفحات  887- 895

تاریخ انتشار 2017-09-23

با دنبال کردن یک ژورنال هنگامی که شماره جدید این ژورنال منتشر می شود به شما از طریق ایمیل اطلاع داده می شود.

میزبانی شده توسط پلتفرم ابری doprax.com

copyright © 2015-2023