بررسی مقایسه ای نوع قند،میزان pH و ویسکوزیته مکمل های مایع خوراکی رایج در کودکان

زمینه و هدف:کاربرد مکمل های خوراکی همچون قطره های آهن، قطره هایAD، و مولتی ویتامین در کودکان زیر دو سال در کشور ما به عنوان سیاست ملی در حال انجام است. با در نظر گرفتن اهمیت مصرف مکمل های تغدیه ای در کودکان و کمبود­تحقیقات در زمینه نوع قند و میزان اسیدیته و ویسکوزیته مکمل های تولید شده در داخل کشور، تحقیق حاضر با هدف تعیین نوع قند، میزانpH و میزان ویسکوزیته مکمل های تغذیه ای رایج در کودکان صورت پذیرفت. مواد و روشها:در این مطالعه تجربی، بر اساس آمارنامه دارویی سازمان غذا و داروی کشور، لیست مکمل های مایع خوراکی در کودکان استخراج و بر اساس بیشترین تعداد مصرف سالیانه (داروهای با بیش از یک میلیون قلم فروش در سال) 50 داروی اول بصورت سرشماری وارد مطالعه شدند. با استعلام از پزشکان متخصص کودکان حاضر در مرکز طبی کودکان و نیز مسوولین داروخانه های انتخابی از شهر تهران، از لیست مورد نظر داروهایی که بصورت رایج تجویز می شدند یا مورد تقاضا بودند،­تعیین گردید. در نهایت 24 دارو انتخاب و از هر دارو چهار نمونه تهیه شد. در مرحله بعد به بررسی نوع قند بر اساس اطلاعات همراه بسته بندی دارو، اندازه گیریpH با استفاده از دستگاهpp-15 pH meter و اندازه گیری ویسکوزیته دارو با استفاده از دستگاهDial Reading Viscometer  پرداختیم. یافته ها با استفاده از روش های آماری توصیفی بررسی شدند. یافتهها:از بین 24 داروی مورد بررسی، تنها شش دارو به نوع قند موجود در ترکیب (سدیم ساخارین) اشاره کرده بودند و سایر داروها اطلاعاتی در این زمینه ارائه نکرده بودند. از لحاظ اسیدیته داروها، تمامی داروها در pH بحرانی (پایین تر از 5/5) قرار داشتند. میانگینpH در قطره های12/4 AD ، در قطره های آهن 9/1، در قطره های مولتی ویتامین 2/3 و در سایر داروهای مکمل 0/4 بود. میانگین ویسکوزیته داروها در مجموع پایین و مطلوب و در حد میلی پاسکال در ثانیه بود. میانگین ویسکوزیته در قطره های1/38 AD، در قطره های آهن 4/22، در قطره های مولتی ویتامین 6/38 و در سایر داروهای مکمل 3/27 میلی پاسکال ثانیه بود. نتیجه گیری:با توجه به فقدان اطلاعات مناسب در بسته بندی داروهای مورد بررسی لازم است، شرکت های دارویی در این زمینه اقدامات مناسبی را جهت آگاهی بخشی به والدین صورت دهند که امکان انتخاب مکملهایی که با خطر پوسیدگی کمتری همراه هستند، برای افراد میسر باشد. همچنینpH پایین تر از حد بحرانی در تمامی داروها لزوم ارائه استانداردهای لازم از سوی شرکتهای دارویی تولید کننده در این خصوص و نیز رعایت اقدامات پیشگیرانه از سوی والدین به منظور کاهش خطرات ناشی ازاسیدیته پایین مکمل ها را پررنگ تر می کند. با توجه به ویسکوزیته نسبتا مطلوب داروهای مورد بررسی به نظر می رسد آنچه بیش از همه در خصوص پتانسیل پوسیدگی زایی و اروژن مکمل ها اهمیت دارد pH داروهاست.