بررسی مقایسه‌ای مدل دیپلماسی علمی قدرت‌های منطقه‌ای و فرامنطقه‌ای

نویسنده

چکیده مقاله:

چکیده علم پدیده‌ای جهانی است که به مرزهای ژئوپلیتیکی محدود نمی‌شود. دنبال‌کردن علم انگیزه و شور و شوق می‌خواهد. دانشمندان شهروندانی جهانی‌اند. توانایی جوامع علمی برای فراتررفتن از مرزهای ترسیمی ملیت‌ها و جغرافیا در سطح جهانی شناخته شده است. امپراتوری آیندۀ جهانی را کسانی می‌سازند که علم را کنترل می‌کنند. علم، به‌منزلۀ شکل پیشرفته‌ای از دانش، امتیازات قدرت نرم را در اقتصاد دانش‌بنیانِ جهانیِ در حال ظهور به‌رسمیت شناخته است. استفاده از ظرفیت دیپلماسی علمی برای دست‌یابی به اهداف در سیاست خارجی از مفروضات پذیرفته‌شده در این ره‌یافت است. سؤال پیش روی این پژوهش این است که آیا مدل‌های خاصی دربارۀ دیپلماسی علمی وجود دارد؟ نتایج در قالب بررسی مقایسه‌ای دیپلماسی علمی کشورهای منطقه‌ای و فرامنطقه‌ای نشان می‌دهد که در همۀ کشورها مدل متمرکز دیپلماسی علمی اولویت دارد. اگرچه درمورد امریکایی از نوع مدل متمرکز مشارکتی (نقش نهادهای غیرحکومتی) است. این مدل‌ها از نظر هدف با هم متفاوت‌اند. علم و فناوری در مدل امریکایی برای افزایش قدرت امریکا در عرصۀ بین‌الملل استفاده می‌گردد، در مدل ترکیه‌ای از سیاست برای دست‌یابی به علم استفاده می‌شود؛ در مدل اتحادیۀ اروپایی علم به خدمت قدرت نرم این اتحادیه درمی‌آید و در مدل هندی نیز علم و سیاست به خدمت هم درمی‌آیند. در همۀ مدل‌ها دولت تلاش کرده است ابتدا موافقت‌نامه‌های همکاری را به‌امضا برساند، در مرحلۀ بعد رایزن علمی نقش عملیاتی‌کردن این موافقت‌نامه را از طریق شکل‌دادن به کمیته‌های مشترک دارد. عضویت در نهادهای بین‌المللی علمی از دیگر اقدامات دولت در این باره است. هدف این پژوهش بررسی مدل‌های گوناگون دیپلماسی علمی قدرت‌های منطقه‌ای و فرامنطقه‌ای با استفاده از روش پژوهش مقایسه‌ای است.  

برای دانلود باید عضویت طلایی داشته باشید

برای دانلود متن کامل این مقاله و بیش از 32 میلیون مقاله دیگر ابتدا ثبت نام کنید

اگر عضو سایت هستید لطفا وارد حساب کاربری خود شوید

منابع مشابه

تأثیر طرح سپر دفاع موشکی آمریکا بر امنیت قدرتهای منطقهای؛ ایران–مطالعه موردی روسیه

چه در دوران جنگ سرد و چه پساجنگ سرد، توانمندی موشکی بهعنوان ابزاری برای بازدارندگی و مهار تواتمندیهای نظامی و بهویژه موشکی کشورهای رقیب و همچنیی  ازیزایق قیدرس نسیری بیرای سیطره بر دیگر رقرا مورد استفاده قرار گرزته است. به عریارتی دیگیر، تیوان موشیکی همیواره بیهعنوان ابزاری کارآمد برای مهار و کنترل قدرس رقرا و اززایق قدرس خودی مورد استفاده بیازیگران بی المللیی بوده است. در ای  راستا، طرح استقرا...

متن کامل

آسیای مرکزی و کاربست دیپلماسی پیشگیرانه: مرکز منطقهای سازمان ملل متحد

دیپلماسی پیشگیرانه، اصطلاحی است که بیش از نیم قرن پیش از سوی داک هامرشولد دبیرکل سازمان ملل متحد مطرح شد و امروزه، مرکز منطقه‌ای سازمان ملل متحد برای دیپلماسی پیشگیرانه در آسیای مرکزی1 درحال ایفای نقش با هدف حل و فصل مسالمت آمیز اختلاف‌ها و پیشگیری از درگیری ها با استفاده از سازوکارهای هشداری و پیشگیرانه است. هدف از تأسیس این مرکز،  کمک و حمایت از کشورهای منطقه در ظرفیت‌سازی برای پیشگیری از چال...

متن کامل

جنبش ظفار، 75 – 1965

از سده نوزدهم به بعد کشور عمان به دلیل موقعیت ژئواستراتژیک همواره در سیاستهای منطقهای به ویژه برای بریتانیا مهم و با اهمیت بوده است. در دهه شصت میلادی جنبش در منطقه ظفار شکل گرفت که برای ثبات منطقه خطرناک میشد در فضای جنگ سرد این مساله اهمیت پیدا کرد و رفته رفته به موضوع رقابت قدرتهای بزرگ تبدیل شد. در منطقه ایران و عربستان در آن وارد شدند و در سالهای 75 – 1972 م ایران در این زمینه مداخله نظامی...

متن کامل

بررسی تطبیقی دیپلماسی علمی ایران و ترکیه به‌منظور دستیابی به مرجعیت علمی در منطقۀ خاورمیانه

رقابت در کسب مرجعیت علمیو اثرگذاری مؤثر بر سایر کشورها، با ابزارهای علم و فناوری و به‌ویژه در قالب دیپلماسی علمی، موضوعی است که طی سال‌های اخیر مورد توجه اغلب کشورهای منطقه، به‌ویژه جمهوری اسلامی ایران و ترکیه قرار گرفته است. بر این اساس، مقالۀ حاضر این پرسش اصلی را مطرح می‌کند که «چگونه ایران و ترکیه از ظرفیت‌های دیپلماسی علمی به‌منظور دستیابی به مرجعیت علمی در منطقۀ خاورمیانه بهره‌گیری می‌کنن...

متن کامل

دیپلماسی علمی به مثابه قدرت نرم

با توجه به تحولات سریع و پیچیدگی روزافزون سازوکارهای ارتباطات بین‌المللی در زمینه‌های مختلف که منحصر به مرزهای جغرافیایی کشورهانیست و نیز با توجه به پدیدار شدن مفاهیم جدیدی از دیپلماسی مانند دیپلماسی رسانه‌ای و دیپلماسی فرهنگی، برای تنظیم مناسبات بین‌المللی در حیطۀ علم و فناوری نیز مجموعه‌ای از دیدگاه‌ها، سازوکارها، و عوامل مورد نیاز است که در مجموع از آن می‌توان به "دیپلماسی علمی" تعبیر کرد. ب...

متن کامل

دیپلماسی علمی ایران در آسیای مرکزی

دیپلماسی علمی مفهومی است که در قرن بیست و یکم، به سبب پیشرفت های فنّاورانه در حوزه های مختلف دانش بشری مطرح شده و بیشتر مورد توجّه قرار گرفته است. به طور کلّی این مفهوم به همکاری های علمی دولت ها و ملّت ها، به منظور رسیدگی و حلّ و فصل چالش های مشترک مربوط است. امروزه دیپلماسی علمی به عنوان ابزاری مناسب جهت ایجاد ارتباط میان ملّت ها و دستیابی به منافع مشترک مورد توجّه قرار می گیرد. منطقه ی آسیای مرکزی ...

متن کامل

منابع من

با ذخیره ی این منبع در منابع من، دسترسی به آن را برای استفاده های بعدی آسان تر کنید

ذخیره در منابع من قبلا به منابع من ذحیره شده

{@ msg_add @}


عنوان ژورنال

دوره 3  شماره 5

صفحات  141- 166

تاریخ انتشار 2017-04-21

با دنبال کردن یک ژورنال هنگامی که شماره جدید این ژورنال منتشر می شود به شما از طریق ایمیل اطلاع داده می شود.

میزبانی شده توسط پلتفرم ابری doprax.com

copyright © 2015-2023