بررسی مراحل تحولی راشستانهای طبیعی در قطعه شاهد منطقه کلاردشت (لنگا)

جنگلهای پهن‌برگ معتدله شمال ایران میراث گرانبهایی است که به دنبال پسروی یخچالها در دوران سوم زمین‌شناسی به مرور به سمت عرضهای جغرافیایی بالا توسعه و گسترش یافته است. تنوع گونه‌ای (فون و فلور) اهمیت این جنگلها را چند برابر نموده است. به ‌طوری ‌که امروزه از این جنگلها به‌عنوان ذخیره‌گاه ژنتیکی و بانک ژن اسم برده می‌شود. حضور گونه‌های درختی ارزشمندی مانند «راش»، افرا، توسکا، شیردار، بارانک، زبان گنجشک، گیلاس وحشی، بلوط و انجیلی اهمیت این جنگلها را چندین برابر نموده است. گونه جنگلی «راش» از جمله گونه‌هایی است که در چرخة تکامل و توالی این جنگلها، نقش به سزایی داشته به ‌طوری که در حال حاضر 63/23 درصد تعداد و 96/29 درصد حجم جنگلهای شمال ایران را به‌خود اختصاص داده است. شناخت مراحل توالی و بررسی کمی و کیفی توده‌های جنگلی در هر مرحله تحول می تواند راهکارهای درستی را در مدیریت تهیه و اجرای طرحهای جنگلداری ارائه نماید. برای انجام این مطالعه عرصه‌هایی از طرحهای جنگلداری لنگا و کلاردشت که از زمان اجرای آنها به‌عنوان قطعه شاهد در نظر گرفته شده‌اند انتخاب و بعد با انتخاب 5 قطعه نمونه یک هکتاری به ابعاد 100×100 متر برخی از مشخصه‌های جنگل‌شناسی از جمله نوع گونه، تعداد در طبقات قطری و ارتفاعی، میزان موجودی، حجم، رویه زمینی، وضعیت تجدید حیات در هر مرحله تحولی مورد بررسی قرار گرفت. نتایج حاصل نشان می‌دهد که سه مرحله اصلی تحول شامل: مراحل تخریب[1]، مرحله اولیه (صعود و افزایش رشد)[2] و اپتیمال[3] در این جنگلها قابل تشخیص و تفکیک است و در بین مراحل تحولی مختلف، مرحله اولیه با 468 اصله در هکتار (قطر بیش از 5/7 سانتیمتر) بیشترین تعداد و مرحله تحولی تخریب با 279 اصله کمترین تعداد در هکتار را دارا می‌باشند، از نظر حجمی مرحله اپتیمال با 588 متر مکعب بیشترین و مرحله تخریب با 357 متر مکعب کمترین میزان را دارا می‌باشند، درخصوص درختان خشک نیز بیشترین میزان حجم در مرحله تخریب مشاهده گردید (2/19 متر مکعب). همچنین درخصوص زادآوری بیشترین تعداد مربوط به مرحله تخریب (17600 اصله) و کمترین مربوط به مرحله اپتیمال (1090 اصله) می‌باشد. 4- Decay stage 5- Initial stage 6- Optimal stage