بررسی مدل‌های ارزیابی ریسک آتش‌‌سوزی در ساختمان‌ها

مقدمه: بحث آتش‌‌سوزی یکی از مهم‌ترین مواردی است که در هر سه مقوله ایمنی، بهداشت و محیط‌زیست تأثیرگذار است. استفاده از روش‌های مناسب ارزیابی ریسک آتش¬‌سوزی با شناسایی خطرات موجود و به کارگیری اقدامات فنّی و مدیریتی لازم برای کنترل یا به حداقل رساندن احتمال وقوع حوادث و کاهش اثرات آنها می¬تواند خسارت‌های مختلف ناشی از حریق را به میزان قابل توجهی کاهش دهد. لذا این تحقیق بر آن است تا با بررسی و مقایسه مدل¬‌های ارزیابی ریسک آتش‌‌‌سوزی، شرایط استفاده از مدل¬‌ها را مشخص نماید. روش‌ها: در راستای دستیابی به هدف اصلی تحقیق، ابتدا مدل¬‌های موجود ارزیابی ریسک آتش-‌سوزی شناسایی شد، سپس با استفاده از روش تحلیلی- ¬توصیفی به بررسی این مدل‌‌ها و کاربرد آنها پرداخته شد. در این تحقیق مدل¬‌های CESARE-Risk که در استرالیا توسعه‌یافته، FIRECAM و FIERASystem که در کانادا توسعه یافته، مدل CRISP در انگلیس و روش ارزیابی ریسک کمّی که در دانشگاه لوند سوئد توسعه پیدا کرده، بررسی شد. یافته¬‌ها: با توجه به بررسی انجام گرفته، در مدل‌های مبتنی بر روش‌های ارزیابی ریسک-هزینه مانند: CESARE-Risk، FiRECAM و FIERASystem، عدم قطعیت¬‌های معینی به دلیل پیچیدگی و نبود درک کافی از پدیده آتش‌‌سوزی و رفتار انسانی در نظر گرفته می‌شوند. بنابراین، در حالی‌که این مدل‌ها برای ارزیابی‌های مقایسه¬ای و انتخاب یک سیستم ایمنی مقرون به صرفه در برابر آتش‌‌سوزی در نظر گرفته می‌شوند، نمی¬توانند برای ارزیابی مطلق ریسک آتش¬‌سوزی استفاده شوند. به‌علاوه حوزه مدل CRISP محدود به ساختمان-های مسکونی دو طبقه است و کاربرد این مدل در ساختمان‌های پیچیده منوط به در نظر گرفتن ضوابط احتیاطی بیشتر می¬باشد. در نهایت، دشواری‌های موجود در توسعه و بسط اصطلاحات تحلیلی مناسب و فاکتورهای عدم قطعیت به عنوان محدودیت¬ها و چالش‌های استفاده از روش ارزیابی ریسک کمّی لوند مطرح می¬باشند. نتیجه¬گیری: در تحقیق حاضر سعی شد مدل‌های ارزیابی ریسک آتش‌‌سوزی بررسی شود. بر این اساس، مدل¬هایی که برای استفاده در ساختمان¬های خاص توسعه یافته بودند فقط در این ساختمان¬ها قابل استفاده بوده و به سادگی امکان بسط به ساختمان¬های دیگر را ندارند. این موضوع عمدتاً به علت فرض¬های ساده و ساده‌سازی‌هایی که در کد‌های کامپیوتری انجام می¬گیرد، می¬باشد. موضوع مهم دیگر میزان پذیرش روش‌های ارزیابی ریسک آتش‌‌سوزی برای طرح¬‌های ایمن در برابر آتش‌‌سوزی است. دلایل این امر مشکل اعتبار کامل مدل¬‌ها و کمبود دانش و تکنولوژی آموزش این مدل‌ها به طراحان و بازرسان است.