بررسی فیزیولوژی تشکیل سنگ کلیه و راههای درمان آن از دیدگاه طب ابوعلی سینا و طب امروز

به طور کلی میزان بروز سنگ کلیه در جهان، خصوصا" در زنان باردار و با بالا رفتن سن، رو به افزایش است. سنگ های کلیوی با بیماری مزمن کلیه مرتبط هستند. پیشگیری از عود سنگ تا حد زیادی بستگی به نوع سنگ اولیه (به عنوان مثال سنگ های اگزالات کلسیم، فسفات کلسیم، سیستئین، استروویت یا اسید اوریک) دارد. با وجود این، حتی زمانی که بررسی خود سنگ مقدور نباشد، pH ادرار و بررسی ادرار 24 ساعته، اطلاعاتی را در باره عوامل دخیل در تشکیل سنگ فراهم می کنند که برای پیشگیری از عود سنگ مفیدند. برای پیشگیری از ایجاد سنگ های اگزالات کلسیم، سیستئین و اسید اوریک، قلیایی نمودن ادرار باید با مصرف رژیم غذایی غنی از میوه و سبزیجات، مصرف مکمل سیترات یا سیترات تجویز شده توسط پزشک، یا نوشیدن آب معدنی قلیایی صورت گیرد. برای جلوگیری از تشکیل سنگ های فسفات کلسیم و استروویت، ادرار باید اسیدی شود؛ آب زغال اخته و بتائین می توانند pH ادرار را کاهش دهند. امروزه در درمان حاد سنگ کلیه در کنار مایع درمانی و داروهای کنترل کننده درد، به طور روزافزونی از داروهای ضد اسپاسم، اورتروسکوپی وآزمایش های متابولیک استفاده می شود. از دیدگاه ابوعلی سینا مادۀ اصلی عامل تشکیل سنگ در کلیه، غذاهای غلیظ،شیرینی های لزج، میوه های ترشمزۀ دیر هضم و میوه های تولید کننده خلط لزج است. ابوعلی سینا با دادن داروهای گیاهی ادرار آور و سنگ شکن مانند آب نخود، آب کنگر، آب برگ ترب، بیخ کوشنه، بیخ تمشک، ریشۀ مقل، ریشۀ غار، نخود سیاه، بذر خطمی، آلبالو، انگم درخت زالزالک، خار سه کوهه، ریشۀ گیاه حنا، پیاز دشتی، کرفس کوهی، پونه، پسته و ... بیماران دارای سنگ کلیه را درمان می نمودند. بنابراین پزشکی امروز و دیدگاه ابوعلی سینا در خصوص تشخیص و درمان سنگ کلیه هم سو و در یک راستا می باشند ولی هر کدام به نوعی متفاوت، به این صورت که ایشان با دادن داروهای ملین و رژیم های غذایی خاص به کمک گیاهان نامبرده ابتدا به پیشگیری از تشکیل سنگ و سپس به قلیایی یا اسیدی ساختن ادرار و دفع سنگ می پردازد ولی در طب جدید با استفاده از داروهای شیمایی و گاهی رژیم های غذایی خاص سنگ کلیه درمان می شود.