بررسی فیتو شیمیایی وآنتی‌اکسیدانی اسانس دو گونه دارویی Achillea millefolium L. و Salvia officinalis L. در رویشگاه‌های استان کرمان

مریم گلی L.  Salvia officinalisو بومادران Achillea millefolium L. از گیاهان دارویی ارزشمند می‌باشند که در سال‌های اخیر اثرات آنتی‌اکسیدانی، ضدالتهابی و ضدمیکروبی آنها گزارش شده است. در این پژوهش سرشاخه‌های گلدار هوایی دو گیاه  در خردادماه 1393 از رویشگاه طبیعی– ارتفاع 1700متری در منطقه کوهپایه‌ای استان کرمان جمع‌آوری گردید. اسانس‌گیری به روش تقطیر با آب (طرح کلونجر) و شناسایی مواد موثره اسانس توسط دستگاه گاز کروماتوگرافی مجهز به طیف سنج جرمی (GC/MS) انجام گرفت. میزان فنول کل با استفاده از روش فولین سیو کالتو و فعالیت آنتی‌اکسیدانی اسانس‌‌ها به روش 2و2 دی فنیل-1- پیکریل هیدرازیل (DPPH) بر اساس درصد مهار تولید رادیکال آزاد اندازه‌گیری شد. نتایج نشان داد، مقدار فنل کل در گیاه مریم‌گلی (8/1 میلی‌گرم در هر میلی‌لیتر اسانس) در مقایسه با بومادران (78/0 میلی‌گرم در هر میلی‌لیتر اسانس) از بیشترین درصد مهار رادیکال آزاد (4/98) برخوردار بود. مواد موثره کامفور (6/33 درصد)، آلفا- توجن (4/25 درصد) و 1و8-سینئول (8/13 درصد) از مهمترین ترکیبات اسانس گیاه مریم گلی و سپس به‌ترتیب مواد موثره: 1و8- سینئول (3/22 درصد)، کارواکرول (15 درصد) و گاما-ترپینن (6/9 درصد) از بیشترین مواد موثره اسانس گیاه بومادران گزارش گردید. لذا عملکرد بهینه تولید ترکیبات فنلی و ترپنوییدی در اسانس دو گیاه، در تایید فعالیت آنتی‌اکسیدانی، سپس مصارف سنتی گیاهان مورد مطالعه، مخصوصاً گیاه مریم گلی را قابل بحث می‌سازد و اینکه می‌توانند به‌عنوان آنتی‌اکسیدان‌های طبیعی در صنعت مواد غذایی و دارویی بکار برده شوند.