بررسی فاکتورهای مؤثر در تکثیر سماق (Rhus coriaria L.) به روش In vitro

سماق متعلق به تیره پسته ((Anacardiaceae و گونه خودروی جنس Rhus در ایران است که جوانه‌زنی بذر آن بسیار کم بوده و در طبیعت به‌صورت پاجوش تکثیر می‎گردد. در این تحقیق بهترین محیط ‌کشت ریشه‎زایی و باززایی ریزنمونه‎های جوانه در گیاه سماق (Rhus coriaria L.) در شرایط این‎ویترو  مورد بررسی قرار گرفت. القاء کالوس با استفاده از محیط‌ کشت MS حاوی ‎هورمون‎های IAA ,BA ,BAP ,TDZ و IBA انجام شد. براساس نتایج تجزیه واریانس و مقایسه میانگین‌ها حداکثر القاء ‌کالوس و باززایی به‌ترتیب روی محیط ‌کشت MS حاوی 5/0 میلی‎گرم در لیتر IAA و یک میلی‎گرم در لیتر BA به‎دست آمد. برای تعیین بهترین محیط‌کشت ریشه‎زایی با ترکیب هورمونی مناسب از محیط‌های کشت MS به‌صورت کامل، نصف و یک‎چهارم به‎همراه هورمون‌هایNAA ,IBA  وIAA  و بدون هورمون استفاده شد. بیشترین میزان ریشه‎زایی در محیط‌ کشت MS کامل با غلظت 1 میلی‎گرم در لیتر IBA رخ داد. تفاوت معنی‎داری بین غلظت 1 و 5 میلی‎گرم در لیتر IBA برای تعداد و طول ریشه مشاهده شد. در محیط ‌کشت MS حاوی 5 میلی‎گرم در لیتر IBA تعداد ریشه افزایش (6/3 عدد) و طول آن کاهش یافت. همچنین، محیط‌ کشت‌های جامد و مایع برای میزان ریشه‌زایی تفاوت معنی‌داری را نشان دادند. البته بیشترین میزان ریشه‌زایی (83/44%) روی محیط ‌کشت جامد حاصل گردید.