بررسی عوامل مؤثر در انتشار آلودگی هوا در کشورهای حوزۀ دریای خزر: رهیافت مدل دوربین فضایی تابلویی

نویسندگان

  • مجید فشاری استادیار اقتصاد، دانشکدۀ اقتصاد دانشگاه علوم
  • کیومرث شهبازی دانشیار اقتصاد، گروه اقتصاد دانشکدۀ اقتصاد و مدیریت دانشگاه ارومیه
چکیده مقاله:

بر اساس حقوق بین‌‌الملل هیچ دولتی حق ندارد از سرزمین خود به طریقی استفاده کند یا اجازۀ استفاده از آن را بدهد به گونه‌ای که فضای سرزمین دیگری را آلوده کند. اقتصادسنجی فضایی ابزار قدرتمندی برای بررسی میزان تأثیرپذیری سطح آلودگی یک کشور از سطح آلودگی کشورهای همسایه و مجاور آن است. هدف اصلی این مقاله بررسی عوامل مؤثر در انتشار کربن‌‌دی‌‌اکسید سرانه در بین 11 کشور حوزۀ دریای خزر تحت اثرات سرریز فضایی آلودگی و تکنولوژی طی بازۀ زمانی 1992- 2010 است. بدین منظور مدل دوربین فضایی (SDM) در چارچوب داده‌‌های تابلویی فضایی برازش شده است. ویژگی بارز مدل SDM نسبت به سایر مدل‌‌های فضایی (از جمله SAR و SEM)، واردکردن همزمان وقفۀ فضایی متغیر وابسته و وقفۀ فضایی متغیرهای توضیحی به‌منزلۀ متغیرهای توضیحی جدید در مدل است. نتایج تخمین مدل بیانگر این است که درجۀ شهرنشینی و شدت انرژی در انتشار گاز دی اکسید کربن سرانه تأثیر مثبت و معنی‌‌داری داشته و کشش خودرگرسیون فضایی انتشار دی ‌‌اکسید کربن سرانه، 22/0 و کشش انتشار دی ‌‌اکسید کربن سرانه نسبت به میانگین وزنی فضایی شدت انرژی، 31/0 ارزیابی شد. درجۀ شهرنشینی بیشترین تأثیر را در انتشار آلایندۀ جوی دی ‌‌اکسید کربن سرانه دارد به گونه‌ای که یک درصد افزایش در درجۀ شهرنشینی به طور متوسط به 97/1 درصد افزایش در انتشار آلایندۀ جوی دی ‌‌اکسید کربن سرانه منجر خواهد شد. همچنین، طبق نتایج، فرضیۀ زیست‌‌محیطی کوزنتس فضایی در کشورهای تحت بررسی تأیید می‌‌شود. بنابراین، افزایش درآمد سرانه ابتدا موجب افزایش آلودگی جوی شده است، اما در ادامه سبب کاهش انتشار آلایندۀ جوی دی ‌‌اکسید کربن سرانه خواهد شد. مهم‌ترین توصیۀ سیاستی این پژوهش برای کشورهای منطقه، پایبندی به مفهوم محیط‌زیست مشترک در قالب کنوانسیون تهران و پیمان‌‌های زیست‌‌محیطی در قالب اکو (ECO) است.

برای دانلود باید عضویت طلایی داشته باشید

برای دانلود متن کامل این مقاله و بیش از 32 میلیون مقاله دیگر ابتدا ثبت نام کنید

اگر عضو سایت هستید لطفا وارد حساب کاربری خود شوید

منابع مشابه

برآورد اثرات سرریز فضایی رشد اقتصادی در بین کشورهای مجاور دریای خزر: رویکرد داده‌های تابلویی پویای فضایی

هدف این پژوهش بررسی فرضیه همگرایی درآمد سرانه نیروی کار در حضور وابستگی فضایی و برآورد اثرات سرریز فضایی رشد اقتصادی در بین 11 کشور حوزه دریای خزر در بازه زمانی 2010- 1990 می‌باشد. بدین منظور مدل سولوی فضایی در چارچوب داده‌های تلفیقی پویای فضایی تخمین زده شده است. بررسی نتایج این تحقیق بیانگر صادق بودن فرضیه همگرایی بتای شرطی برای متغیر درآمد سرانه نیروی کار در بین کشورهای تحت بررسی می‌باشد و ه...

متن کامل

عوامل مؤثر بر تقاضای گردشگری کشورهای حوزه دریای خزر

گردشگری بین المللی طی دو دهه‎ی گذشته به سرعت توسعه ‎یافته و از نظر اقتصادی اهمیت قابل توجهی پیدا کرده است. در این چارچوب، تحقیق حاضر به بررسی و شناسایی عوامل مؤثر بر تقاضای گردشگری، درکشورهای منتخب حوزه دریای خزر[1] پرداخته است. برای این منظور از روش داده‎های تابلویی[2] طی دوره‎ی زمانی 2013-2000 استفاده شده است. نتایج بدست آمده در این مطالعه، نشان می‎دهد که درآمد سرانه، نرخ واقعی ارز و آزادسازی...

متن کامل

بررسی رابطه میان رشد اقتصادی و آلودگی هوا در کشورهای حاشیه دریای خزر

امروزه سوخت های فسیلی نزدیک به 80 درصد از تقاضای انرژی جهان را فراهم می کنند. مصرف سوخت های فسیلی با تولید و انتشار گازهای گلخانه ای همراه است و گاز دی اکسیدکربن مهمترین گاز گلخانه ای در ارتباط با بخش انرژی می باشد. افزایش گازهای گلخانه ای در اتمسفر به گرمایش کره زمین منجر می شود. در این تحقیق، به بررسی رابطه میان رشد اقتصادی و انتشار گاز دی اکسید کربن در کشورهای حاشیه دریای خزر (شامل: ایران، ر...

15 صفحه اول

عوامل مؤثر بر شاخص شدت مصرف انرژی استان‌های کشور: رهیافت داده‌های تابلویی پویای فضایی

از جمله عوامل مهم قهری که موجب تفاوت در شدت مصرف انرژی بین کشورها و حتی بین استان‌های یک کشور می‌شود، موقعیت جغرافیایی می‌باشد. در مطالعات تجربی بین کشوری و بین استانی، مدل‌سازی شدت مصرف انرژی تنها در حضور بعد فضا و با حذف تورش تخمین، منجر به نتایج صحیح آماری خواهد شد. در سطح استان‌های جمهوری اسلامی ایران عواملی مانند اقلیم، مساحت و سیاست‌های تمرکزگرایی (و قطب‌های صنعتی) باعث بروز وابستگی فضایی...

متن کامل

برآورد اثرات سرریز فضایی رشد اقتصادی در بین کشورهای مجاور دریای خزر: رویکرد داده های تابلویی پویای فضایی

هدف این پژوهش بررسی فرضیه همگرایی درآمد سرانه نیروی کار در حضور وابستگی فضایی و برآورد اثرات سرریز فضایی رشد اقتصادی در بین 11 کشور حوزه دریای خزر در بازه زمانی 2010- 1990 می باشد. بدین منظور مدل سولوی فضایی در چارچوب داده های تلفیقی پویای فضایی تخمین زده شده است. بررسی نتایج این تحقیق بیانگر صادق بودن فرضیه همگرایی بتای شرطی برای متغیر درآمد سرانه نیروی کار در بین کشورهای تحت بررسی می باشد و ه...

متن کامل

منابع من

با ذخیره ی این منبع در منابع من، دسترسی به آن را برای استفاده های بعدی آسان تر کنید

ذخیره در منابع من قبلا به منابع من ذحیره شده

{@ msg_add @}


عنوان ژورنال

دوره 41  شماره 1

صفحات  107- 127

تاریخ انتشار 2015-03-21

با دنبال کردن یک ژورنال هنگامی که شماره جدید این ژورنال منتشر می شود به شما از طریق ایمیل اطلاع داده می شود.

میزبانی شده توسط پلتفرم ابری doprax.com

copyright © 2015-2023