بررسی عرفان خراسان در سدۀ نهم از منظر جنون المجانین
نویسندگان
چکیده مقاله:
جنون المجانین تألیف قوامالدین سنجانی خوافی (734-820ق) از نگاشتههای صوفیانۀ اوائل سدۀ نهم هجری است که دربردارندۀ اطلاعات ارزندهای از صوفیان آن روزگار، نحلههای مذهبی و جریانهای کلامی و نیز واردات و واقعات مولف است که با بیانی ادبی قلمی شده است. مولف، کوشیده تا مجالس و تأمّلات عرفانی خود را به شیوۀ پرسش و پاسخ، و اغلب به یاری تمثیل و زبان حال به مخاطب تفهیم کند و از این رهگذر به شرح و تأویل آیات، احادیث، اصطلاحات عرفانی و سرودهها پرداخته است. قصۀ شکارگاه (چهار برادر) و یا ابیات نخستین از غزل «داد جاروبی به دستم آن نگار...»، از نمونههای تأویل عرفانی در محافل صوفیانۀ آن روزگارند که در جنون المجانین بازتاب داشتهاند. خوافی با شرح مستوفی و نقد عقائد فرق اسلامی و نیز مفاهیم معرفتشناختی، بویژه در باب عقل و علم، انواع، حدود و ارتباط آنها با یکدیگر، از صبغۀ صرف عرفانی جنون المجانین کاسته و به دلیل ارادت به مولانا، در واپسین بخش، با ذکر غزلهایی از کلیات شمس تبریزی به شیوۀ استقبال طبعآزمایی نموده است. جنون المجانین در چهار باب معتقدات، واردات، واقعات و اشعار نگارش یافته است. پژوهش حاضر میکوشد تا با نقد و بررسی اقوال و تأملات عرفانی قوامالدین خوافی به بازشناسی بخشی از منظومۀ معرفت شناختی این دانشور گمنام راه جسته و جنون المجانین را بر اساس دو نسخۀ نویافتۀ کهن به محک داوری درآورد.
منابع مشابه
معماریِ گمشده: خانقاه در خراسان سدۀ پنجم
Khaniqah in the history of Iran, especially in pre-Safavid era, was among the most frequent building types. Nevertheless what we know about its architecture is almost nothing. Identifying the khaniqah architecture requires a vast multi-disciplinary research, which would cover all of the Islamic lands through all of the periods of their histories, based on the most related Arabic, Persian, and T...
متن کاملعرفان ابن سینا در آثار فرانسویان دو سدۀ اخیر
در قرن نوزدهم با پیدایش مکتب های ادبی در فرانسه و توجه به آثار ادبی و عرفانیمشرق زمین، کار نویسندگان و مترجمان رسائل و نوشته های ابن سینا آغاز شد. آن هاابن سینا را ابن سینای ارسطویی که ناقل میراث ارسطویی و نوافلاطونی به غرب بودمی شناختند.فرانسویان این پرسش را مطرح کردند که چرا ابن سینای ارسطویی به نگرش هایعرفانی پرداخته است. آن ها با طرح این مسئله که آیا می توان بین این دو جریان فکریوحدتی ایجاد...
متن کاملبررسی ساحت ذات احدیت از منظر عرفان نظری.
The stage of the Unity essence is the first stage of manifestation and determination of the essence of the “Unseen of the Unseens” in which the names and entities have conceptual and denotation unity with each other and with the Essence. Perception of the unity essence in mystics language is usually uttered as the stage of manifestation of presence of ipseity and the Unseen of the Unseens and t...
متن کاملمنابع من
با ذخیره ی این منبع در منابع من، دسترسی به آن را برای استفاده های بعدی آسان تر کنید
ذخیره در منابع من قبلا به منابع من ذحیره شده{@ msg_add @}
عنوان ژورنال
دوره 6 شماره 10
صفحات 109- 152
تاریخ انتشار 2014-09-23
با دنبال کردن یک ژورنال هنگامی که شماره جدید این ژورنال منتشر می شود به شما از طریق ایمیل اطلاع داده می شود.
میزبانی شده توسط پلتفرم ابری doprax.com
copyright © 2015-2023