بررسی صفت علم به ذات حق تعالی از دیدگاه فلوطین و ملاصدرا

در مقاله‌ی حاضر، به بررسی و تحلیلِ نظریاتِ فلوطین و ملاصدرا در بابِ علمِ ذاتِ حق تعالی می‌پردازیم. در نهایت، آنچه به‌اجمال از این بررسی حاصل می‌شود به این قرار است: فلوطین در مبحث علمِ ذات، به گونه‌ای کاملاً متمایز از ملاصدرا بحث کرده است. او دلیل خاص و روشنی بر وجود علم در ذاتِ اَحد اقامه نمی‌کند، اما او را جاهل نیز نمی‌داند، بلکه به نوعی علمِ حضوری برای او قاﺋل است که بنا بر شیوه‌ی سلبی و تنزیهی، که در تمام نظریات او درباره‌ی اَحد موج می‌زند، به‌وضوح به اثبات آن نمی‌پردازد.    اما ملاصدرا در بحث علم، شیوه‌ای نو در پیش گرفته است. او بر خلاف فلوطین، بر وجود علم در ذاتِ حق تعالی استدلال می‌کند. البته فلوطین نیز در نهایت بر وجود علمِ حضوری در مرتبه‌ی ذاتِ اَحد (با حفظ جنبه‌ی تنزیه) با ملاصدرا توافق دارد.