بررسی صفات کمی و کیفی ارقام پیاز و تعیین رابطه برخی از صفات با قابلیت انبارمانی

به منظور شناخت و انتخاب ارقام پیاز ایرانی با صفات برتر کمی و کیفی از نظر عملکرد، ضخامت گردن، اندازه و شکل، تعداد لایه های فلس های گوشتی، عمر انباری، ماده خشک، مواد جامد محلول، سفتی بافت و تعیین رابطه برخی از صفات با قابلیت انبارمانی، این بررسی در سال های 79-1378 در کرج اجرا شد. آزمایش مزرعه ای جهت مقایسه ارقام پیاز (قرمز آذرشهر، سفید کاشان، سفید قم، طارم زنجان و درچه اصفهان) در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی در چهار تکرار انجام شد. جهت تعیین عمر انباری ارقام مذکور طرحی به صورت آزمایش فاکتوریل بر پایه طرح کاملا تصادفی در سه تکرار در انبار کنترل نشده اجرا شد. فاکتورهای آزمایشی شامل زمان در هشت سطح و ارقام در پنج سطح بود، بدین صورت که در مدت چهار ماه و به فواصل 15 روز یک بار (هشت تاریخ زمانی) ضایعات انباری بر اساس درصد کاهش وزن، درصد جوانه زنی و پوسیدگی و تغییرات برخی از صفات از جمله ماده خشک، مواد جامد محلول و سفتی پیاز در طول مدت انبارداری اندازه گیری شد. نتایج نشان داد که در آزمایش مزرعه ای، رقم سفید قم بیشترین عملکرد محصول را به میزان 82/60 تن در هکتار و رقم درچه اصفهان کمترین عملکرد رابه میزان 03/32 تن در هکتار در بین ارقام آزمایشی داشته اند. کمترین درصد کاهش وزن، درصد جوانه زنی و پوسیدگی را در طول مدت انبارداری رقم سفید قم به میزان به ترتیب 33/15 و 72/11 درصد داشت که با ارقام قرمز آذرشهر و درچه اصفهان تفاوت آماری معنی داری را نشان نمی داد. بیشترین میزان کاهش وزن را رقم طارم زنجانبه میزان 06/23 درصد و بیشترین درصد جوانه زنی و پوسیدگی را رقم سفید کاشان با 46/55 درصد نشان دادند. صفات کیفی ارقام پیاز نظیر ماده خشک و مواد جامد محلول، در طول دوره انبارداری افزایش ولی سفتی بافت کاهش داشت. بیشترین درصد مواد جامد محلول، ماده خشک و سفتی بافت را رقم سفید قم به میزان به ترتیب 81/9، 8/11 و 19/39 نیوتن و کمترین مقدار را رقم طارم زنجان به میزان 37/8 ، 29/9 و 03/32 نیوتن داشتند. در طول دوره انبارداری بین صفات درصد مواد جامد محلول و ماده خشک همبستگی قوی مثبت معنی دار (r=0.84) و رابطه رگرسیونی خطی y=-2.472 + 1.424x و همچنین بین صفات سفتی بافت ارقام و درصد جوانه زنی و پوسیدگی همبستگی منفی (r = -.592) و رابطه رگرسیونی خطی y = 101.515-1.863xبه دست آمد.