بررسی شیمیایی و آناتومیکی تغییرات رنگی روکش‌های راش ایران (Fagus orientalis L.) در اثر خشک‌کردن و کهنگی

تغییرات رنگی چوب ناشی از عوامل زیستی یا غیرزیستی و یا ترکیبی از هر دو، باعث کاهش کیفیت چوب، افزایش هزینه‌های فرآوری و همچنین کاهش کیفیت محصول نهایی می‌گردند. در این تحقیق تغییرات آناتومیکی و توپوشیمیایی مواد استخراجی و لیگنین قبل و بعد از تیمارهای خشک‌کردن و کهنگی در برون چوب راش با استفاده از روش میکرواسپکتروفوتومتری UV در سطح سلولی (UMSP) مورد مطالعه قرار گرفته است. تجزیه و تحلیل ترکیبات شیمیایی به روش کروماتوگرافی مایع فشار بالا (HPLC) صورت پذیرفت. نتایج به دست آمده نشان می‌دهند که با افزایش دمای خشک‌کن تاoC 180 و افزایش مدت زمان کهنگی تا 6 ماه مقدار مواد استخراجی در حفره آوندها و حفره سلول‌های پارانشیمی و میزان لیگنین در لایه‌های مختلف دیوارة سلولی افزایش می‌یابد. همچنین می‌توان یک ارتباط مستقیم بین شدت تغییر رنگ مشاهده شده و میزان جذب مواد استخراجی در محدودة طول موج nm 700-280 تعریف کرد. هرچه تغییر رنگ مشاهده شده شدیدتر باشد، به همان اندازه میزان جذب مواد استخراجی در طول موج nm 280 بیشتر خواهد بود. آزمایش‌‌های HPLC نشان می‌دهد که با افزایش دما و مدت زمان کهنگی، تغییرات رنگی بیشتر و واضح‌تری در بافت چوب راش اتفاق می‌افتد و ترکیبات لیگنین و مواد استخراجی دستخوش تغییراتی می‌شوند و می‌توان سیگنال‌های مربوط به کاتکین و 2 و 6- دی‌متوکسی بنزوکینون را مشاهده کرد که از جمله پیش ترکیب‌‌های اصلی گروه‌های رنگ‌ساز در چوب راش هستند.