بررسی شناسه‌های حرارتی جداره‌های پوسته خارجی بنا مطالعه موردی: مناطق روستایی اردبیل

بحران محیط زیست در نیم قرن گذشته و سالیان اخیر‌، زندگی بشر بر روی کره زمین را با چالش‌های جدیدی روبرو ساخته است. پیامدهای ناشی از روش‌های زندگی ماشینی و صنعتی و استفاده روزافزون از سوخت‌های فسیلی به‌منظور دستیابی به آسایش بیشتر در زندگی روزمره‌، روز به روز توجه به مسائل زیست محیطی و مصرف بهینه سوخت را در کانون توجه اندیشمندان قرار داده است.در طراحی معماری‌، آسایش حرارتی1 از مقوله‌های بسیار مهم بوده و تأمین آسایش حرارتی ساکنین یک بنا از دغدغه‌های اصلی در طراحی فضاهای زیستی می‌باشد‌، امروزه در کشور ما‌، به‌منظور دستیابی به این آسایش‌، میزان مصرف انرژی در بخش ساختمان به نسبت استانداردهای جهانی‌، در حد بالایی قرار دارد. بالا بودن این میزان‌، مسلماً با عوامل و فاکتورهای تأثیر‌گذار مختلفی درارتباط است که در این میان  نباید نقش جداره‌ها و پوسته‌های خارجی بنا‌، نادیده گرفته شود‌. در این مقاله سعی بر این بوده است که با بررسی جداره‌های متداول در معماری بومی و مناطق روستایی اقلیم سرد‌، نقش پوسته‌های خارجی بنا در انتقال و اتلاف انرژی حرارتی مورد بررسی قرار گیرد‌، در این راستا و به‌منظور دستیابی به نتایج قابل قبول در این پژوهش مراحل زیر طی شده است: 1ـ نقش و وظیفه پوسته خارجی بنا در یک ساختمان و بنا‌، بررسی و تجزیه و تحلیل شده است‌.2- با نگاهی به مفاهیم آسایش حرارتی‌، محدوده آسایش حرارتی افراد در فضاهای بسته مورد بررسی قرار گرفته و این دامنه استخراج و مشخص گردیده است‌.3ـ داده‌های هواشناسی‌، ویژگی‌های اقلیمی و اقلیم منطقه اردبیل استخراج و بررسی گردیده‌ و با مشخص شدن نوع اقلیم این مناطق (جزو مناطق سرد ایران) و مقایسه ویژگی‌های اقلیمی این مناطق با دامنه تغییرات دمایی در محدوده آسایش حرارتی‌، مسیر حرکت و جریان و نحوه انتقال انرژی حرارتی توسط پوسته‌های خارجی بنا ، مشخص گردیده است‌.4- روش‌های انتقال انرژی حرارتی در جداره‌ها‌، روش‌های محاسبه میزان تبادل انرژی حرارتی و شناسه‌های حرارتی جریان انتقال ناپایدار مورد بررسی قرار گرفته و به‌منظور سهولت محاسبات و افزایش دقت در محاسبات مربوط به شناسه‌های حرارتی‌، نرم افزار مورد نیاز تهیه گردیده است‌. 5ـ مشخصات انواع جداره‌های متداول در مناطق مورد بحث‌، جمع‌آوری گردیده و در این برداشت‌ها ، جزئیات جداره‌ها ، مصالح متداول بومی در پوسته خارجی بنا‌ها و ویژگی‌های پوسته های خارجی ، گردآوری شده است‌. 6ـ شناسه‌های حرارتی جداره‌های پوسته خارجی بناها در مناطق مورد بحث‌، محاسبه شده‌، سپس این شناسه‌ها بترتیب اولویت آن‌ها ، در نمودارهای مورد نیاز ، باهم مقایسه شده‌اند.‌7- با توجه به نتایج حاصل از مطالعات و محاسبات صورت گرفته ، ویژگی‌ها و مشخصات هر یک از مصالح متداول در معماری بومی منطقه‌، جمع بندی شده است‌. امید است این پژوهش‌، گامی مثبت به سمت شناخت بهتر و دقیق‌تر مشخصات و ویژگی‌های مصالح متداول در پوسته خارجی بناهای بومی مناطق سرد ایران باشد.