بررسی شاخصه های حکومت دینی در قصه‌های تمثیلی مثنوی مولوی

نویسندگان

  • اصبر حبیبی گروه زبان و ادبیات فارسی، واحد پارس آباد مغان، دانشگاه آزاد اسلامی، پارس آباد، ایران.
  • فاضل عباس زاده استادیار زبان و ادبیات فارسی، دانشگاه آزاد اسلامی- واحد پارس آباد مغان- ایران
چکیده مقاله:

موضوع حکومت، یکی از بنیادی­ترین دغدغه­های بشر در طول تاریخ بوده و هست. ضرورت حکومت از بدیهیات است که فطرت انسانی نیز آن را تأیید می­کند. موضوع حکومت مطلوب و دینی از جمله مباحث مهم در مثنوی مولوی است که مولانا در این اثر با ­ارزش، از جهات مختلف دینی، علمی، سیاسی و غیره با زبان تمثیل و نماد آفرینی به مبحث حکومت و نوع مطلوب آن پرداخته است. پژوهش حاضر بصورت کتابخانه‌ای- تحلیلی به بررسی شاخصه‌های حکومت دینی در قصه­های تمثیلی مثنوی معنوی مولوی پرداخته است. بررسی­های به­عمل آمده در این پژوهش نشان داد که مولانا ضمن برشمردن اهم شاخصه‌های حکومت دینی از قبیل: عدالت، معنویت و عبودیت، کمال و فضیلت و حکمت و تدبیر، فرخ باری و مردمداری، مبارزه با سلطه گری و تساهل بر رعیت، حکومت را امری ضرور ­دانسته، در این راستا سلطنت و حکومت دینی را که مبتنی بر معرفت الهی و خودسازی و کمال است، به عنوان حکومت مطلوب و صالح برای اداره جامعه مطرح می­سازد و حاکم حقیقی را انسان کامل یا ولی خدا در هر دورانی می­داند. حکومت انسان کامل یا ولی­الله از نظر او مظهر شاهی خداوند متعال است و نمونه عینی چنین حکومتی در زمین، حکومت حضرت محمد (ص) است.

برای دانلود باید عضویت طلایی داشته باشید

برای دانلود متن کامل این مقاله و بیش از 32 میلیون مقاله دیگر ابتدا ثبت نام کنید

اگر عضو سایت هستید لطفا وارد حساب کاربری خود شوید

منابع مشابه

بازتاب تمثیلی نفس امّاره در مثنوی مولوی

مولوی در مثنوی بر اهمیت شناخت نفس تأکید کرده است. وی برای به تصویر کشیدن نفس که مفهومی مجرد، انتزاعی و دور از ادراک انسان است، از میان مواد سازنده صور خیال، از تمثیل بهره گرفته تا بین نفس انسان و عناصر طبیعت ارتباط برقرار کند. از مراتب و درجات نفس نیز به نفس امّاره بیشتر توجه داشته و کوشیده است زشتی‏های آن را از طریق تمثیل‏های حیوانی و استفاده از عناصر اربعه و جمادات در حکایت‏ها بازگو کند و بدین...

متن کامل

سرچشمه‌های عرفانی در مثنوی مولوی «با رویکرد تمثیلی»

در عرفان اسلامی آثار بسیار کثیری وجود دارد که هریک با رویکردی گوناگون سعی در شناسایی و معرفی جهان هستی دارد و غالباً روش‌ها و ابزارهایی همانند: کنایه، نماد، مفاهیم مجازی و استعاری را برای نمایش جهان درونی عارف با الگو از دنیای پیرامونش به کار گرفته‌اند. این رویکرد در مثنوی ستون سترگ ادبیات عرفانی و تمثیلی، مشهود است. مولانا این ابزارها را در ساحت‌های تمام موضوعات خویش تعبیه نمود که می‌توان از ای...

متن کامل

نمادهای تمثیلی و اساطیری گیاه و درخت در مثنوی مولوی

در این مقاله به نمادهای قدسی نباتات اعم از رستاخیز آیینی نباتات، وحدت وجود و بازگشت به اصلی واحد، باورهای دینی و عامیانه درباره درختان و جنبه های قداست گیاه در مثنوی مولوی پرداخته ایم.

متن کامل

بررسی کثرت گرایی دینی در مثنوی مولوی

پلورالیسم دینی از جمله مباحث مرتبط با فلسفه دین است که به سبب توجه آن به مسئله نجات و زندگی مسالمت آمیز میان پیروان ادیان، مورد توجه صاحب نظران زیادی قرار گرفته و دارای رویکردها و تقریرهای متفاوتی است. توجه عمیق مولانا به «وحدت وجود»- به عنوان یکی از ارکان اصلی اعتقادات وی- و القای روحیه تسامح و تساهل به مخاطبان خود، باعث شده تا عده ای وی را « کثرت گرا » بنامند، اما اینکه وی، واقعاً واجد چنین نا...

متن کامل

سیمای تمثیلی دنیا در شعر سعدی و مولوی (با رویکرد تمثیلی به آیات و روایات دینی)

استفاده از تمثیل به عنوان یک صنعت بلاغی و هم­چنین یک شیوة استدلالی، روشی اساسی در ادبیات تعلیمی و عرفانی ایران، برای بیان آموزه­های مورد نظر شاعر، کاربرد فراوانی دارد. بی تردید دنیا و تمثیل‌های تعلیمی آن همواره هستة مرکزی اندیشة شاعران، نویسندگان، عرفا و اندیشمندان در طول تاریخ بوده است. بدین جهت غالباً تمثیل‌های متعددی از دنیا در آثار و باورهای ذهنی تعداد بی­شماری از اندیشمندان و صاحب­نظران به­...

متن کامل

نمادهای تمثیلی و اساطیری گیاه و درخت در مثنوی مولوی

در این مقاله به نمادهای قدسی نباتات اعم از رستاخیز آیینی نباتات، وحدت وجود و بازگشت به اصلی واحد، باورهای دینی و عامیانه درباره درختان و جنبه های قداست گیاه در مثنوی مولوی پرداخته ایم.

متن کامل

منابع من

با ذخیره ی این منبع در منابع من، دسترسی به آن را برای استفاده های بعدی آسان تر کنید

ذخیره در منابع من قبلا به منابع من ذحیره شده

{@ msg_add @}


عنوان ژورنال

دوره 12  شماره 44

صفحات  89- 114

تاریخ انتشار 2020-07-22

با دنبال کردن یک ژورنال هنگامی که شماره جدید این ژورنال منتشر می شود به شما از طریق ایمیل اطلاع داده می شود.

میزبانی شده توسط پلتفرم ابری doprax.com

copyright © 2015-2023