بررسی سیر و سلوک هشت‌گانه طریقه نقشبندیه در هفت اورنگ جامی

نورالدین عبد الرحمن جامی از شاعران، محققان و عارفان نامدار قرن نهم هجری است که در میان متصوفه جایگاهی بس، عظیم دارد. هر چند در بسیاری از آثار جامی مباحث عرفانی وجود دارد؛ اما بیشتر دیدگاه‌های عرفانی او در مثنوی هفت اورنگ مطرح شده است. این مثنوی، در کنار بسیاری از قابلیت‌هایش، به مضامین و اندیشه‌ای نقشبندیه نیز آراسته شده که در این نوشتار به اختصار بدان پرداخته شده است. هدف این نگارش پردازش سیر و سلوک هشت‌گانه طریقه نقشبندیه در هفت اورنگ جامی است؛ زیرا که جامی خود، از پیروان این طریقت بوده است و از آثار و مشرب عرفانی نقشبندیه تأثیری بسیار پذیرفته و بهره‌گیری او از این طریقت در منظومه هفت‌گانه‌اش، نمونه‌ای از این تأثیرپذیری است. این پژوهش به روش توصیفی با استفاده از منابع کتابخانه‌ای است. نتایج به دست آمده در این تحقیق نشان می‌دهد که رویکرد جامی در منظومه هفت‌گانه(سلسله‌الذهب، تحفه‌الاحرار، سبحه‌الابرار، سلامان و ابسال، خردنامه اسکندری، لیلی و مجنون و یوسف و زلیخا) خود سیر و سلوک هشت‌گانه نقشبندیه(هوش در دم، نظر بر قدم، سفر در وطن، خلوت در انجمن، یادکردن، بازگشت، نگهداشت و یادداشت)را با تعابیر زیبای شاعرانه به تصویر کشیده و همان گزارش‌هایی را ارائه کرده، که در منابع این طریقت یافت می‌شود.