بررسی سیر تطور فهمِ آیۀ 34 سورۀ نساء
نویسندگان
چکیده مقاله:
در قرآن کریم، زنان ازنظر رتبۀ انسانی، همشأن مردان شمرده شدهاند و حقوقی عادلانه برایشان درنظر گرفته شده است؛ با این حال، مفسران گذشته درفهم برخی آیات ناظر به حقوق، و روابط اجتماعی و خانوادگی زنان، برداشت‌هایی متناسب با وضع زمان خود بهدست دادهاند که برخلاف نگرش قرآنی و نامتناسب با وضع کنونی زنان است؛ از این روی، نقد و بررسی این نظرها با توجه به برداشت‌های معتبر امروزی، ضروری می‌نماید. یکی از مهم‌ترین این آیات، آیۀ 34 سورۀ نساء است که به آیۀ قیمومیت شهرت دارد و مبنای حقوقی برخی قوانین مدنی ایران است. نوع برداشت از مفاهیمی چون قیمومیت و حدود آن، فضل، صالحات، نشوز، حافظات للغیب، تخافون و ضرب، در این آیه، طی قرون متمادی از اولین نوشته‌های تفسیری موجود تا زمان حال تغییر کرده است. با توجه به اینکه دین و حقایق وحیانی، فراتر از زمان و مکاناند و رنگ کهنگی نمی‌گیرند، و اندیشه‌های بشری و فهم دینی، در بستر زمان و مکان شکل می‌گیرد، سیر تطور فهم مفسران از این آیه با توجه به زمان و مکان این افراد، دارای اهمیت فراوان است. در این مقاله، سیر تطور فهم این آیه را نزد مفسران و نیز برون‌رفت آنها از چالشهایی مانند «ضرب» را بررسی کردهایم و در پایان، خلأهای موجود در تفسیر این آیه را نقد کردهایم.
منابع مشابه
بازپژوهی ضرب زنان در آیۀ 34 سورۀ نساء
مشهورترین دیدگاه، پیرامون «ضرب» مطرح شده در آیۀ: 34/ نساء، کتک‌زدن زنان و با قدری تخفیف، زدن ایشان با چوب مسواک است؛ اما باتوجه به: «بسیاری از عمومات فقهی و اخلاقی»، «توصیههای قرآن نسبت به رفتار معروف با همسران» و لحاظ: «موارد استعمال ماده ضرب در دیگر آیات قرآن، سنت پیامبر و کاربرد آن در زبان عرب (به ویژه بدون حرف اضافه)»، کتک‌زدن همسران را نباید از مصادیق ضرب در جمله: «اضربوهن» دانست؛ زیرا با...
متن کاملتطور دیدگاه ها در تفسیر آیه 34 سوره نساء
کی از آیات قرآنی که پرسش های جدی به همراه دارد، آیه 34 از سوره نساء و مربوط به تنبیه بدنی زنان می باشد. مفسران قرآن از دوره نخست به تفسیر و توجیه و بیان فلسفه و علل این حکم اهتمام داشته اند. برخی از این تفسیر با اذعان بر دایر بودن حکم به تبیین چرایی آن رو کرده اند ولی طبق برخی از تفاسیر حکم آیه منوط به شرایط فرهنگی و اجتماعی خاص شده است. در این مقاله هفت دیدگاه پیرامون این آیه گزارش و تحلیل...
متن کاملتأملاتی چند در آیة 34 سورة نساء
نگارنده بر آنست تا به دیدگاهها و نظریات مختلف علما راجع به آیة 34 سورة نساء که بسیار بحث برانگیز است، بپردازد. بدین ترتیب، ابتدا کلمة نشوز را تعریف کرده و سپس به بررسی آیة مذکور می‌پردازد تا جلوی بسیاری از سوء تعبیرها و بزرگنمایی‌هایی که راجع به کتک زدن زن در این آیه آمده، گرفته شود.
متن کاملسیر تاریخی آراء مفسران پیرامون مفهوم «قَوَّامُونَ» در آیه‌ی 34 سوره‌ی نساء
چکیدهواژۀ «قوامون» در آیة 34 سوره نساء، یکی چالشی ترین واژگان قرآنی برشمرده می شود. دربارۀ این واژه در گذر تاریخ از سوی مفسران آرای متعددی بیان شده است. مقالة حاضر سیر تاریخی تطور آرای مفسران و عوامل پیدایش آن آراء از قرن اول هجری تاکنون بررسی گردیده است. نتایج این پژوهش حاکی است، از آنجا که در قرن‌های نخستین در فرهنگ مردم، مرد به عنوان جنس برتر و دارای امتیازات ویژه شناخته می‌شد، در بیشتر تفاس...
متن کاملبررسی رویکرد مفسران در تفسیر آیه 34 سوره نساء
چکیده آیه 34 سوره نساء با توجه به مباحث قوامیت مرد و مراحل سه‌گانه مقابله با «نشوز» زن، همواره مورد توجه فقها و مفسران از یک‌سو و مناقشه معاندان از سوی دیگر بوده است. در این نوشتارها قوامیت مرد که وظیفه‌ای بر دوش اوست، گاه به‌معنای حق حاکمیت انگاشته شده و گاه شأن او را درحد یک کارگزار فروکاسته است. واژه «نشوز» در قالب نافرمانی و تمکین تفسیر شده و راهکار تربیتی این آیه برای برون‌رفت خانواده از...
متن کاملمنابع من
با ذخیره ی این منبع در منابع من، دسترسی به آن را برای استفاده های بعدی آسان تر کنید
ذخیره در منابع من قبلا به منابع من ذحیره شده{@ msg_add @}
عنوان ژورنال
دوره 9 شماره 2
صفحات 137- 166
تاریخ انتشار 2012-12-21
با دنبال کردن یک ژورنال هنگامی که شماره جدید این ژورنال منتشر می شود به شما از طریق ایمیل اطلاع داده می شود.
کلمات کلیدی
میزبانی شده توسط پلتفرم ابری doprax.com
copyright © 2015-2023