بررسی زمان مناسب نشاکاری و میزان مصرف کود نیتروژن در کشت مجدد برنج (Oryza sativa L) رقم کوهسار در مازندران

سابقه و هدف: در سال‌های اخیر کشت دوبار در سال برنج در مازندران به دلایل شرایط اقلیمی مناسب مورد اقبال جدی قرار گرفته است. بطوری‌که پس از برداشت محصول اصلی برنج و در طی فصل تابستان امکان کشت مجدد در سطح وسیع و در بعضی از سال‌ها و شرایط آب و هوایی مناسب وجود دارد. لذا توسعه مدیریت‌های مناسب زراعی جهت تولید بهینه محصول ارقام مناسب برنج که جهت کشت مجدد پس از برداشت محصول اصلی برنج و در طی سال‌های اخیر معرفی شدند و ارایه این فنآوری‌ها به بهره‌برداران بسیار حائز اهمیت می‌باشد. بدین جهت این آزمایش به منظور مطالعه مناسب‌ترین زمان نشاکاری و میزان مصرف کود نیتروژن بر خصوصیات زراعی و عملکرد دانه رقم کوهسار در کشت مجدد برنج در موسسه تحقیقات برنج کشور در مازندران ـ آمل در سال زراعی 1391 اجرا شد.مواد و روشها: در این آزمایش رقم برنج کوهسار مورد آزمایش قرار گرفت و اثر دو عامل 1) تاریخ نشاکاری در سه سطح به فاصله 10 روز (18 و 28 مرداد و 7 شهریور) و 2) میزان کود نیتروژن در سه سطح (صفر، 25 و 50 کیلوگرم در هکتار) در قالب آزمایش فاکتوریل بر پایه طرح بلوک‌های کامل تصادفی با سه تکرار بررسی شدند. یافته‌ها: نتایج نشان داد که اثر اصلی تاریخ‌ نشاکاری بر صفات روز تا 50 درصد گلدهی، شاخص برداشت خوشه، تعداد دانه پر در خوشه و عملکرد دانه در سطح احتمال پنج درصد و ارتفاع بوته، سطح برگ پرچم، تعداد سنبلچه‌های پوک در سطح احتمال یک درصد معنی‌دار شد. همچنین اثر میزان نیتروژن بر صفت تعداد پنجه بارور در بوته در سطح احتمال یک درصد و برهمکنش تاریخ نشاکاری و کود نیتروژن نیز بر صفات تعداد پنجه بارور در بوته و شاخص برداشت خوشه در سطح احتمال پنج درصد معنی‌دار شد. مقایسه میانگین صفات نشان داد که در تاریخ نشاکاری اول (18 مردادماه)، زودترین زمان کاشت در آزمایش، بالاترین میزان تعداد دانه پر در خوشه (93/74)، که جز مهم عملکرد می‌باشد، و عملکرد دانه (7/4194 کیلوگرم در هکتار) حاصل شد. صفاتی چون ارتفاع بوته، تعداد پنجه بارور در بوته و شاخص برداشت خوشه در دو تاریخ اول و دوم (18 و 28 مردادماه) بالاترین مقدار را نشان دادند.نتیجه‌گیری: بر اساس نتایج حاصل از بررسی دو عامل تاریخ نشاکاری و میزان نیتروژن مصرفی مشخص شد که نشاکاری زودتر برنج در تابستان جهت استفاده بهینه از تطابق خصوصیات رشد با شرایط اقلیم (دما و تشعشع) و توجه به مدیریت‌های مناسب در سیستم کشت مجدد می‌توان عملکرد مطلوبی تولید نمود.