بررسی روند خشکسالی هیدرولوژیک با استفاده از تحلیل سری‌های زمانی و شاخص SDI در حوزۀ آبخیز مادیان رود لرستان

نویسندگان

  • سمیه دهداری استادیار گروه مرتع و آبخیزداری دانشکدۀ منابع طبیعی، دانشگاه صنعتی خاتم الانبیاء (ص) بهبهان.
  • علی حقی‌زاده دانشیار گروه مرتع و آبخیزداری دانشکدۀ کشاورزی و منابع طبیعی، دانشگاه لرستان.
  • لیلا عبدالهی دانشجوی کارشناسی ارشد آبخیزداری، دانشکدۀ منابع طبیعی، دانشگاه صنعتی خاتم الانبیاء (ص) بهبهان.
  • محمد فرجی استادیار گروه مرتع و آبخیزداری دانشکدۀ منابع طبیعی، دانشگاه صنعتی خاتم الانبیاء (ص) بهبهان.
چکیده مقاله:

وقایع خشکسالی با تأثیر روی منابع آب سطحی و آب زیرزمینی مقدار آب در دسترس بخش‌های مختلف را کاهش می‌دهد. خشکسالی هیدرولوژیک ابتدا با کاهش مقدار بارندگی شروع و به‌طور عادی با کاهش سطح دریاچه‌ها و منابع ذخیره‌ای مرتبط می‌شود. بدین منظور برای اتخاذ تصمیمات مدیریتی مناسب برای جلوگیری از آثار زیان‌بار خشکسالی، باید با ارزیابی و پایش خشکسالی به شناسایی ویژگی‌های این پدیده پرداخت. در این پژوهش برای ارزیابی خشکسالی هیدرولوژیک در ایستگاه هیدرومتری برآفتاب مادیان رود طی دورۀ سال­های 1361 تا 1394 از تکنیک تحلیل سری‌های زمانی و شاخش  SDIاستفاده شد. بر اساس  نتایج حاصل از شاخص SDI، منطقۀ مادیان رود در طول 33 سال، ترسالی‌ها و خشکسالی‌هایی را با شدت‌های مختلف تجربه کرده است. نتایج خشکسالی هیدرولوژیک ایستگاه برآفتاب نشان داد ‌که بیشترین فراوانی خشکسالی‌ها به ترتیب مربوط به خشکسالی­های ملایم با 41/29 درصد، خشکسالی شدید با 74/11 درصد و خشکسالی متوسط نیز دارای 94/2 درصد می‌باشد. روند خشکسالی از سال 83 شروع و دارای شدت‌های مختلفی از خشکسالی می‌باشد بطوریکه در تمامی ماه‌های ایستگاه برآفتاب به‌جز ماه آبان و آذر (غیر معنی‌دار) در دورۀ زمانی 1394-1361 تغییرات تدریجی موجود در سطح پنج درصد معنی‌دار، و تغییرات ناگهانی سری زمانی در همۀ ماه‌ها در سطح پنج درصد معنی‌دار و دارای روند کاهشی هستند. همچنین نتایج حاصل از آزمون همگنی پتیت نشان داد که تغییرات ناگهانی و جهشی در دادهای دبی جریان در سری زمانی در همۀ ماه‌ها در سطح پنج درصد معنی‌دار است.

برای دانلود باید عضویت طلایی داشته باشید

برای دانلود متن کامل این مقاله و بیش از 32 میلیون مقاله دیگر ابتدا ثبت نام کنید

اگر عضو سایت هستید لطفا وارد حساب کاربری خود شوید

منابع مشابه

بررسی روند زمانی خشکسالی هیدرولوژیک و هواشناسی در حوزه آبخیز کرخه

خشکسالی به عنوان یکی از پدیده های محیطی شناخته شده است و در واقع بخش جدایی ناپذیری از تغییرات اقلیمی است که می تواند در هر منطقه جغرافیایی حادث شود. در این تحقیق از شاخص بارش استاندارد شده (SPI) و شاخص خشکسالی جریانات رودخانه ای (SDI) جهت ارزیابی و تحلیل وقوع زمانی وقوع خشکسالی ها استفاده شده است. برای این منظور از آمار ماهانه 10 ایستگاه باران سنجی و 5 ایستگاه هیدرومتری در حوزه آبخیز کرخه استفا...

متن کامل

تحلیل منطقه‌ای خشکسالی هیدرولوژیک در حوزة آبخیز سفیدرود با بهره‌گیری از شاخص جریان پایه

خشکسالی هیدرولوژیک به‌منظور نمایش کاهش جریان‌های سطحی و افت سطح مخازن آب زیرزمینی، دریاچه‌ها و رودخانه‌ها به کار می‌رود. شاخص جریان پایه به‌عنوان یکی از شاخص‌های جریان کمینه به صورت نسبت حجم جریان پایه به حجم جریان کل تعریف و به عنوان شاخصی از خشکسالی هیدرولوژیک توانایی حوزة آبخیز را در ذخیره و رهاسازی منابع آب در دوره‌های خشکسالی بررسی می‌نماید. هدف از این بررسی تعیین مقادیر شاخص جریان پایه و ...

متن کامل

پیش‌بینی خشکسالی هیدرولوژیک با استفاده از سری‌های زمانی

INTRODUCTION Hydrologic drought in the sense of deficient river flow is defined as the periods that river flow does not meet the needs of planned programs for system management. Drought is generally considered as periods with insignificant precipitation, soil moisture and water resources for sustaining and supplying the socioeconomic activities of a region. Thus, it is difficult to give a univ...

متن کامل

تحلیل فراوانی منطقه ای خشکسالی هیدرولوژیک با استفاده از شاخص خشکسالی جریان سطحی (sdi) (مطالعه موردی حوزه کارون شمالی )

خشکسالی به عنوان بلای طبیعی و پدیده ای اجتناب‏ناپذیر، از دیرباز در پهنه وسیع کشورهای مختلف به خصوص کشورهای مستقر در مناطق گرم و خشک به کرات وقوع یافته و می یابد. در سال های اخیر محاسبه و بررسی شاخص خشکسالی جریان سطحی(sdi )به عنوان یکی از روش های پیش بینی خشکسالی هیدرولوژیک مورد توجه محققان قرار گرفته است.در تحلیل فراوانی این شاخص در حوزه هایی با طول دوره آماری کوتاه مدت و حوزه های فاقد ایستگاه ...

تحلیل منطقه ای خشکسالی هیدرولوژیک در حوزة آبخیز سفیدرود با بهره گیری از شاخص جریان پایه

خشکسالی هیدرولوژیک به منظور نمایش کاهش جریان های سطحی و افت سطح مخازن آب زیرزمینی، دریاچه ها و رودخانه ها به کار می رود. شاخص جریان پایه به عنوان یکی از شاخص های جریان کمینه به صورت نسبت حجم جریان پایه به حجم جریان کل تعریف و به عنوان شاخصی از خشکسالی هیدرولوژیک توانایی حوزة آبخیز را در ذخیره و رهاسازی منابع آب در دوره های خشکسالی بررسی می نماید. هدف از این بررسی تعیین مقادیر شاخص جریان پایه و ...

متن کامل

تحلیل فراوانی منطقه ای خشکسالی هیدرولوژیک با استفاده از شاخص جریان سطحی (sdi) (مطالعه موردی: حوضه آبریز دریاچه نمک)

خشکسالی از جمله بلاهای طبیعی است که رخداد آن اثرات بسیار زیانباری بر اکوسیستم های مختلف وارد می سازد. خشکسالی هیدرولوژیکی که به مفهوم کمبود جریان آب نسبت به مقدار نرمال آن تعریف می شود. از رویدادهای طبیعی و تکرارپذیر در هر اقلیمی است. بررسی علمی این بلای طبیعی یکی از نیازهای اساسی برنامه ریزی های کشاورزی و منابع آب در اقلیم های خشک محسوب می شود. پیش بینی خشکسالی به عنوان مهمترین راهکار در مقابل...

منابع من

با ذخیره ی این منبع در منابع من، دسترسی به آن را برای استفاده های بعدی آسان تر کنید

ذخیره در منابع من قبلا به منابع من ذحیره شده

{@ msg_add @}


عنوان ژورنال

دوره 72  شماره 2

صفحات  477- 487

تاریخ انتشار 2019-08-23

با دنبال کردن یک ژورنال هنگامی که شماره جدید این ژورنال منتشر می شود به شما از طریق ایمیل اطلاع داده می شود.

میزبانی شده توسط پلتفرم ابری doprax.com

copyright © 2015-2023