بررسی روابط تغذیه‌ای زئوپلانکتون– فیتوپلانکتون در فصول مختلف حوزه جنوبی دریای خزر با به‌کارگیری آزمون‌های آماری چند متغیره

هدف از این مطالعه بررسی روابط تغذیه‌ای بین فیتوپلانکتون و زئوپلانکتون از طریق آزمون‌های چند متغیره در حوضه‌ی جنوبی در دریای خزر در سال 1388 است. بررسی فیتوپلانکتون و زئوپلانکتون به‌ترتیب بر روی 384 و 160 نمونه آب جمع‌آوری شده انجام گردید. نمونه‌برداری به‌صورت فصلی در 8 نیم خط در اعماق 5 تا 100 متری صورت گرفت. نتایج براساس آزمون‌های آماری چند متغیره (آزمون‌های مولفه عاملی، تناظر تفکیک‌کننده، رگرسیون گام به گام) نشان داد که افزایش تراکم گونه‌های رشته‌ای سیانوفیتا (Oscillatoria sp.) و گونه‌های دارای اندازه‌ی بزرگ یا زنجیره‌ی بلند از باسیلاریوفیتا مانند Dactyliosolen fragilissima و Pseudosolenia calcar-avis نقش مهمی در تغذیه‌ی زئوپلانکتون بخصوص در فصول تابستان و زمستان داشته‌اند. تغذیه‌ی گونه‌های غالب زئوپلانکتون از گونه‌های با اندازه کوچک‌تر مانند Cyclotella meneghiniana، Exuviaella cordata و یا دارای رشته‌های نسبتاً کوتاه (Binuclearia lauterbornii) نیز گاهی مشاهده گردید. لذا رفتارهای تغذیه‌ای گروه‌های زئوپلانکتون در فصول مختلف یکسان نبود و به‌شدت به ترکیب گونه‌ای و تراکم گونه‌های غالب فیتوپلانکتون بستگی داشت. به‌طورکلی به‌نظر می‌رسد که کم بودن تنوع گونه‌ای و تراکم در زئوپلانکتون همراه با بالا بودن تنوع گونه‌ای و تراکم در فیتوپلانکتون نقش مهمی در کم شدن و محدود نمودن روابط تغذیه‌ای بین دو گروه پلانکتونی (زئوپلانکتون و فیتوپلانکتون) و در نتیجه کاهش کنترل بالا- پایین از سوی زئوپلانکتون بر کاهش تراکم فیتوپلانکتون از طریق چرا شده است.