بررسی رابطه بین مالکیت متقابل و کارایی شرکت‌های پذیرفته‌شده در بورس اوراق بهادار تهران با تأثیر متغیر میانجی رقابت بازار محصول

استقرار مناسب سازوکار­های حاکمیت شرکتی، اقدامی اساسی برای استفاده بهینه از منابع، شفافیت و رعایت حقوق همه ذی­نفعان در یک واحد تجاری است. یکی از این ساز­­وکار­ها، ساختار مالکیت است. مالکیت متقابل (مالکیت شرکت از طریق واحد های فرعی و وابسته خویش) یکی از ساختارهای مالکیتی است که می­تواند بر جنبه­های مختلف بنگاه­ها تأثیرگذار باشد. پژوهش حاضر باهدف بررسی تأثیر مالکیت متقابل بر کارایی شرکت با در نظر گرفتن متغیر میانجی رقابت بازار محصول از طریق روش رگرسیون چندگانه مبتنی بر داده­های تابلویی و آزمون سوبل انجام‌شده است. از روش تحلیل پوششی داده­ها برای اندازه­گیری کارایی و از شاخص هرفیندال- هیرشمن برای اندازه­گیری رقابت بازار محصول استفاده‌شده است. آزمون­های انجام‌شده در خصوص داده­های 120 شرکت در طول سال­های 1388 الی 1393 (720 سال- شرکت) نشان می­دهد که مالکیت متقابل با رقابت بازار محصول رابطه مستقیم و معنادار دارد و رقابت بازار محصول با کارایی دارای رابطه معکوس و معنادار است. در ضمن مالکیت متقابل به‌صورت غیرمستقیم با تأثیر متغیر میانجی رقابت بازار محصول با کارایی رابطه معکوس و معنادار دارد.