بررسی حق الزحمة حسابرسی در حسابرسی نخستین و سنوات آینده دورة تصدی حسابرسی در شرکت‌های پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار

موضوع قیمت‌گذاری حسابرسی نخستین و چگونگی ارتباط میان سنوات آینده دورة تصدی حسابرسی با حق‌الزحمه و تأثیر آن‌ها بر استقلال حسابرس بر کیفیت حسابرسی، همواره مورد توجه سازمان‌های ناظر بر حرفه حسابرسی و بازارهای سرمایه و مجامع حرفه‌ای بوده است. نگرانی عمده از این بابت امکان قیمت­گذاری پایین حسابرسی نخستین (پدیده نرخ‌شکنی1) و تأثیر منفی این پدیده بر استقلال و کیفیت حسابرسی است. این پژوهش به بررسی چگونگی ارتباط میان حق‌الزحمة حسابرسی و حسابرسی نخستین و سنوات بعدی دورة تصدی حسابرسی می‌پردازد. با استفاده از نمونه­ای از شرکت‌های پذیرفته شده در بورس و اوراق بهادار تهران در طی دورة زمانی 1388-1379 متشکل از 931 سال- شرکت و با استفاده از الگوی رگرسیون چند متغیره، نتایج نشان می‌دهد که حق‌الزحمة حسابرسی نخستین بالاتر از حق الزحمة حسابرسی سال‌های آیندة دورة تصدی حسابرسی است. نتایج همچنین، نشان می‌دهد که بین سنوات آیندة دورة تصدی و حق‌الزحمة حسابرسی رابطة معناداری وجود ندارد.