بررسی تنوع ژنتیکی ماهی شوریده (Otolithes ruber) در خلیج فارس و دریای عمان با استفاده از توالی‌یابی ژن rRNA 16s میتوکندریایی

یکی از ذخایر باارزش شیلاتی موجود در خلیج‌فارس، ماهی شوریده بانام علمی Otolithes ruber متعلق به خانواده شوریده ماهیان (Sciaenidae) می‌باشد. ازاین‌رو شناخت جمعیت‌های این ماهی در راستای حفظ ذخایر ژنتیکی این‌گونه بسیار ضروری می‌باشد. منطقه موردبررسی در این پژوهش آب‌های ساحلی ایران در خلیج‌فارس و دریای عمان شامل آبادان، بوشهر، دیر، بندرعباس و جاسک بود. تعداد 5 نمونه ماهی شوریده از هر منطقه جمع‌آوری شد. DNA ژنومی هر یک از نمونه‌ها از باله دمی استخراج و واکنش زنجیره‌ای پلیمراز (PCR) برای DNA نمونه‌های موردنظر با استفاده از یک جفت آغازگر ژن 16s rRNA انجام گرفت. توالی یابی از محصولات PCR انجام گردید. نتایج این بررسی، نشان‌دهنده تمایز ژنتیکی نسبتاً پایینی بین جمعیت‌های مناطق مختلف بود، به‌طوری‌که بیشترین تمایز ژنتیکی معنی‌دار (05/0>P) بین مناطق جاسک و آبادان (88/4) و کمترین تمایز ژنتیکی معنی‌دار (05/0>P) بین مناطق بوشهر و آبادان (18/0) مشاهده گردید. اختلافات ژنتیکی در میان گروه‌های سه‌گانه تعریف‌شده (گروه نخست: آبادان و بوشهر، گروه دوم دیر و بندرعباس و گروه سوم جاسک) 13/20 درصد از مجموع واریانس را به خود اختصاص داد. واریانس برآورد شده در مقایسه میان مناطق پنج‌گانه تنها 70/2 درصد از ورایانس را در بر‌داشت. بیشتر اختلافات ژنتیکی برآورد شده در درون جمعیت‌ها برآورد گردید (17/77 درصد از کل واریانس) که نشان‌دهنده این است که مجموعه پرارزشی از تنوع ژنتیکی در بین افراد در مناطق مختلف پراکنده‌شده است که لزوم نگهداری از این ذخایر را ضروری می‌سازد. در بررسی کنونی بر مبنای ژن 16s rRNA تمایز ژنتیکی نسبتاً پایینی مشاهده شد. به‌طورکلی پایین بودن تمایز ژنتیکی این‌گونه ماهی را می‌توان به نبود موانع عمده در دریا که موجب جدایی جغرافیایی شوند نسبت داد.