بررسی تغییرات فصلی کورتیزول، گلوکز و یون‌ها در ماهیان ماده ازون برون (Acipenser stellatus) پرورشی

چکیده ماهی ازون برون (Acipenser stellatus) یکی از گونه­های مهم تجاری تاسماهیان دریای خزر محسوب می­شود.­ جهت بررسی ارتباط برخی شاخص‌های خونی، یونی و هورمونی، 24 قطعه مولد ماده ازون برون پرورشی 8 ساله (16 قطعه ماده و 8 قطعه نر) با میانگین وزنی و طولی به­ترتیب 52/0±16/5 کیلوگرم و63/2±59/111 سانتی­متر در ماده­ها و میانگین وزنی و طولی به­ترتیب 32/0±31/3 کیلوگرم و 88/3±88/101 سانتی­متر در نرها به­مدت یکسال از بهار 1384 تا زمستان 1384 مورد مطالعه قرار گرفتند. پس از خون­گیری از ساقه دمی مقادیر کورتیزول، گلوکز و یون­ها (سدیم، پتاسیم، منیزیوم، کلر و کلسیم) بصورت فصلی بررسی شد. نتایج نشان داد کورتیزول در هر دو جنس در فصل تابستان در بالاترین میزان بوده و اختلاف معنی­داری نشان داد. در حالی­که در بررسی جنس­ها تفاوتی مشاهده نشد. در ارتباط با شاخص­های یونی، منیزیوم، کلسیم، سدیم و پتاسیم تفاوت معنی­داری در جنس­ها مشاهده شد. یون پتاسیم در زمستان در ماده­ها اختلاف معنی­داری داشت، در ارتباط با شاخص­های دیگر نمی­توان با قطعیت یک فصل را در نظر گرفت. میزان گلوکز در جنس­ها اختلاف معنی‌داری نشان نداد. حداکثر گلوکز در بهار در نرها مشاهده شد. در میزان کلسیم در نرها طی فصول مختلف اختلافی مشاهده شد، در صورتی­ که در ماده­ها در تابستان و پاییز بالاتر بوده و تفاوت معنی­دار مشاهده شد. سدیم در بهار و کلر در زمستان به­ترتیب در ماده­ها و نرها در بالاترین مقدار بودند. بر اساس نتایج حاصل در بین فاکتورهای بررسی شده، می­توان کورتیزول را بعنوان مهمترین شاخص کارآمد در ارتباط یا وضعیت فیزیولوژیک گونه پرورشی در فصول مختلف مدنظر قرار داد.