بررسی تغییرات سطح خواب بذر تاتوره در خاک پس از ریزش از گیاه مادری

به‌منظور بررسی تغییرات سطح خواب بذر تاتوره در خاک پس از ریزش از گیاه مادری، آزمایشی فاکتوریل بر پایه طرح کاملا تصادفی با سه تکرار بر روی علف‌هرز تاتوره (L. Datura stramonium ) در سال 1392- 1391  در شهر کرج به اجرا در آمد. تیمارهای آزمایش شامل، عامل اول  رطوبت‌های مختلف در خاک در سه سطح 1- خاک خشک(H1) ،2-  خاک دارای رطوبت متناوب (H2)، 3- خاک مرطوب (H3)  و عامل دوم سطوح دمایی در چهار سطح که در واقع شبیه‌سازی دمای ماه‌های مختلف از زمان ریزش تا شروع مجدد رشد به صورت تلفیق ماه‌های آذر و دی (T1)، بهمن و اسفند (T2)، فروردین (T3) و در نهایت اردیبهشت و خرداد (T4)، که بر توده بذر تاتوره اعمال گردید. پس از اعمال هرکدام از تیمارها (به مدت 30 روز)، جهت بررسی تاثیر آنها بر تغییرات سطوح خواب بذر، آزمایشات جوانه‌زنی در دامنه دمایی 8  تا 35 درجه سانتی‌گراد انجام‌گرفت. سپس بر اساس تخمین پارامترها، به بررسی رابطه دما و رطوبت با مدل‌های جوانه‌زنی  پرداخته شد. نتایج تجزیه واریانس بذرهای تاتوره پس از اعمال تیمارهای رطوبتی و دمایی متفاوت حاکی از این است‌که تمامی تیمارها به همراه اثرات متقابل آنها دارای اثرمعنی‌دار بر روی جوانه‌زنی بذرهای تاتوره می‌باشند. پارامترهای تابع سیگموئیدی سه پارامتره برای دما و سطوح رطوبتی مختلف، دارای تفاوت الگوی جوانه‌زنی در بین تیمارهای مختلف می‌باشد. اثر تیمارهای آزمایش بر شکست خواب و افزایش نرخ جوانه‌زنی بذر تاتوره بیانگر این‌بودکه زمانی‌که بذرها در خاک خشک (H1) قرار می‌گیرند، افزایش تدریجی دمای محیط باعث افزایش ضریب جوانه‌زنی در آن‌ها می‌گردد که البته این افزایش در برابر دو خاک مرطوب و خاک دارای رطوبت متناوب مقدار ناچیزی داشت. به‌عبارتی بذرهای تاتوره زمانی‌که تحت تاثیر سطوح دمایی 4 و 7 درجه سانتی‌گراد (هرکدام به مدت یک‌ماه) قرار گرفتند، در هر سه سطح رطوبت خاک از جوانه‌زنی برخوردار نبودند، اما به تدریج با افزایش دمای محیط به 15 و 23 درجه سانتی‌گراد در طی چند مرحله، تغییراتی در سطوح خواب بذرها دیده شد و شاهد افزایش تدریجی نرخ جوانه‌زنی به خصوص در خاک متناوب بودیم.