بررسی تسهیل مکانیکی گونه Astragalus microcephalus Willd بر شاخـص‌های پوشش گیاهی در مراتع نیمه‌استپی زاگرس مرکزی

رواﺑﻂ ﻣﺘﻘﺎﺑﻞ ﺑﻴﻦ گیاهان، اﺳـﺘﻘﺮار و ﺑﻘـﺎی آﻧﻬـﺎ را ﺗﺤﺖ ﺗﺄﺛﻴﺮ ﻗﺮار ﻣﻲ­دﻫﺪ، در نتیجه آﮔﺎﻫﻲ از ﭼﮕﻮﻧﮕﻲ وﻗﻮع اﻳﻦ رواﺑﻂ ﻣﻲ­ﺗﻮاﻧـﺪ ﺑـﺮای ﺣﻔـﻆ و ﻧﮕﻬـﺪاری ﮔﻮﻧـﻪ­ﻫـﺎی ﻣﺮﺗﻌﻲ و ﻧﻴﺰ اﺻﻼح و ﻣﺪﻳﺮﻳﺖ ﻣﺮاﺗﻊ ﻛﺸﻮر ﻗﺎﺑﻞ اﺳـﺘﻔﺎده ﺑﺎﺷﺪ. این تحقیق با هدف تأثیر گونه بوته­ای Astragalus microcephalus بر شاخص­های پوشش گیاهی زیراشکوب آن در مراتع نیمه­استپی منطقه حفاظت شده تنگ صیاد صورت گرفت. بدین منظور، درصد تاج پوشش گیاهان در زیر اشکوب این گونه و فضای باز مجاور آن در طول ترانسکت های 100 متری با استفاده از پلات­های انعطاف پذیر اندازه گیری شد. اندازه پلات­ها متناسب با سطح تاج پوشش هر یک از پایه­های گون برخوردی به ترانسکت بود. نتایج بررسی­ها نشان داد که در مجموع، 30 گونه گیاهی در زیر اشکوب گونه گون و 33 گونه گیاهی در فضای باز مجاور وجود داشته است. در زیر اشکوب گونه  A. microcephalus گونه انحصاری از جمله Chaerophyllum macropodum، Onobrychis gaubae، Salvia ceratophila، Stachys pilifera و Artemisia aucheri وجود داشته است که جزو گونه­های گیاهی چند ساله، خوشخوراک و دارویی منطقه به شمار می­روند. در فضای باز مجاور 9 گونه انحصاری از جمله Centaurea virgata، Hypecum pendulum، Clypeola aspera، Roemeria refrecta و Xeranthemum annum وجود دارد که اکثراً جز گونه­های گیاهی یکساله و مهاجم منطقه به شمار می­روند. به طور کلی، هرچند شاخص­های پوشش گیاهی زیراشکوب به دلیل چرای متعادل دام در منطقه کمتر تحت تأثیر شرایط تسهیل مکانیکی گونه A. microcephalus قرار گرفته است ولی نقش تسهیل این گونه در حفظ گونه­های گیاهی با ارزش منطقه کاملاً مشهود است.