بررسی ترکیبات اسانس هفت گونه آویشن و مقایسه خاصیت ضد‌اکسیدانی آنها

مقدمه: گیاه آویشن یکی از جنس‌های خانواده نعناع است که در زیر خانواده پونه‌سای قرار دارد. این گیاه به‌ عنوان ضدعفونی‌کننده، ضد‌اسپاسم و ضدسرفه شناخته شده است. اسانس آویشن نیز دارای خواص زیادی است که یکی از خواص آن، فعالیت ضد‌اکسیدانی است. هدف: هدف از این مطالعه، بررسی ترکیبات اسانس 7 گونه مختلف آویشن و مقایسه خواص ضد‌اکسیدانی آنها است. در این مطالعه اسانس اندام هوایی 7 گونه آویشن از زیستگاه‌های مختلف جمع‌آوری و خشک شدند. روش بررسی: استخراج اسانس با استفاده از دستگاه کلونجر طبق فارماکوپه بریتانیا به مدت 4 ساعت انجام شد. اسانس‌های استخراج شده با استفاده از دستگاه گاز کروماتوگرافی متصل به طیف‌سنج جرمی (GC/MS) مورد آنالیز قرار گرفتند. نتایج: ترکیب‌های شیمیایی با درصدهای متفاوت در اسانس شناسایی شدند. ترکیب اصلی در اسانس آویشن دنایی (Thymus daenensis) و آویشن باغی (Thymus vulgaris) تیمول است که به ترتیب مقادیر 8/43 و 1/45 درصد می‌باشد. در حالی‌که ترکیب غالب در آویشن کرک آلود (eriocalyx Thymus) ژرانیول (8/61 درصد)، آویشن آذربایجانی (Thymus migricus) لینالول (8/41 درصد)، آویشن واقعی (Thymus serpylum) پاراسیمن (8/23 درصد)، آویشن شیرازی (Zataria multiflora) کارواکرول (7/57 درصد) و آویشن کوهی (Thymus kotschyanus) پولگون (2/37 درصد) می‌باشد. فعالیت ضد‌اکسیدانی نیز با استفاده از روش به دام‌اندازی رادیکال‌های‌ 2، 2- دی فنیل 1- پیکریل هیدرازیل (DPPH)، اندازه‌گیری شد. نتیجه‌گیری: خواص ضد‌اکسیدانی آویشن باغی، دنایی و شیرازی به ترتیب از دیگر اسانس‌ها بیشتر بود.