بررسی تأثیر مصرف قطره شیرافزا توسط مادران شیرده بر وزن شیرخواران 0-6 ماهه دارای تغذیه انحصاری با شیرمادر

زمینه و هدف: شیرمادر در ارتقای سطح سلامت مادر و کودک از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است و مزایای بی‌شمار آن در مادر و کودک و نیز کمک به اقتصاد کشور قابل توجه می‌باشد. مطالعه حاضر با هدف ارزیابی تأثیر مصرف قطره شیرافزا توسط مادران شیرده بر وزن نوزادان 0-6 ماهه دارای تغذیه انحصاری با شیر مادر انجام شد. روش بررسی: در این پژوهش که به روش کارآزمایی بالینی، آینده‌نگر و دو گروهی انجام شد، 158 مادر شیرده مراجعه‌کننده به مراکز بهداشتی- درمانی شهر مشهد که با کمبود شیر جهت تغذیه کودک خود مواجه بودند و منحنی رشد شیرخواران آنها با وجود تغذیه انحصاری با شیرمادر دارای روند طبیعی نبود، از طریق نمونه‌گیری مبتنی بر هدف و به صورت دوسوکور در دو گروه مصرف کننده شیرافزا (مورد) و شبه دارو (شاهد) مورد ارزیابی قرار گرفتند. برای افراد گروه مورد داروی گیاهی شیرافزا که عصاره الکلی شش گیاه افزاینده شیر شامل رازیانه، انیسون، زیره سبز، شوید، جعفری و سیاهدانه است و برای افراد گروه شاهد محلول یک در هزار کلروفیل در الکل تجویز و داده شد. میزان مصرف، روزانه 30 قطره خوراکی در سه وعده به مدت چهار هفته بود. ابزار گردآوری داده‌ها پرسشنامه، فرم‌های پیگیری، ترازوی کفه‌ای، متر نواری و قدسنج شیرخوار بود. داده‌ها در پنج مرحله شامل ثبت اطلاعات فردی مادران و مشخصات شیرخوار و اندازه گیری وزن، قد و دور سر شیرخوار در مرحله اول و ثبت اطلاعات مربوط به تغییر میزان شیر مادران و رشد شیرخواران در چهار مرحله پیگیری و به فاصله یک هفته صورت گرفت. به منظور بررسی همگنی متغیرهای مداخله‌گر در افزایش وزن شیرخواران از آزمون t دانشجویی و Chi-Square و برای مقایسه وزن‌گیری شیرخواران از آزمون t استفاده شد. جهت بررسی اثر دارو بر وزن‌گیری شیرخواران پس از حذف اثر سایر عوامل مداخله‌گر از آنالیز کوواریانس استفاده گردید. یافته‌ها: میانگین وزن‌گیری شیرخواران در پایان هفته‌های مختلف در دو گروه مورد (9/222±1/471 گرم) و شاهد (1/321±7/554 گرم) اختلاف آماری معنی‌داری نداشت (5/0=P) و از نظر احساس مادر در مورد تغییر میزان شیر نیز تفاوت موجود اختلاف معنی‌داری را نشان نداد؛ اما مقایسه وزن‌گیری شیرخواران هر دو گروه با حداقل وزن‌گیری شیرخواران در سه ماه اول (26 گرم در هر روز) و سه ماه دوم (17 گرم در هر روز) پس از تولد نشان داد که شیرخواران دارای رده سنی بیشتر از 3 ماه در گروه مورد به حداقل وزن‌گیری طبیعی دست یافتند. نتیجه‌گیری:‌در این بررسی‌مصرف قطره‌شیرافزا تأثیر قابل‌توجهی بر حجم‌شیرمادر و رشدوزنی‌شیرخواران‌نشان‌نداد.